چرا یادمان نمی‌ماند درِ خانه را قفل کردیم یا نه؟
دانشمندان یک قدم به درک اینکه چرا بعضی چیزها را به خاطر می سپاریم و برخی دیگر را فراموش می کنیم، نزدیک تر شده اند.
محققان دانشگاه رایس ِ آمریکا دست به پژوهشی زدند که نشان داد ما برخی جنبه های یک تجربه همچون شرایط کلی را به جای جزئیات کوچک تر به خاطر می سپاریم.
به همین دلیل است که احتمال فراموش کردن تجربه های جزئی تر و پیش پا افتاده تری مانند قفل کردن یا نکردن در ِ خانه، بیشتر است.
برای درک بهتر نحوه ی عملکرد حافظه ی انسان، محققان دانشگاه رایس تصاویری را به شرکت کنندگان پژوهش خود نشان دادند.
در این آزمایش حافظه، برخی از تصاویری که برای شرکت کنندگان به نمایش درمی آمدند، تکراری و برخی دیگر جدید بودند.
برخی تصاویر شباهت زیادی به یکدیگر داشتند، اما در برخی دیگر تشخیص تفاوت های آن ها از یکدیگر دشوارتر بود. هدف از نمایش تصاویر مشابه، مختل کردن حافظه با شبیه سازی تجربیات پیش پا افتاده ای بود که روزانه داریم، مانند قفل کردن در ِ خانه.
محققان پی بردند که به یاد ماندنی ترین تصاویر که احتمال به خاطر سپردن آن ها توسط شرکت کنندگان بیشتر بود، تصاویری رنگارنگ با حضور افرادی در عکس بودند. به عبارت دیگر، تصاویری که شلوغ و بی نظم نبودند، فراموش نشدنی تر بودند.
گرچه شرکت کنندگان به یادماندنی ترین تصاویر را به درستی به یاد آورده بودند، اما اثر آن بعد از ۲۴ ساعت از میان رفت. این به ویژه درمورد به یاد آوردن تجربیات مثبت صدق می کرد، امری که نشان داد این دست تجربیات در ابتدا به یاد می مانند، اما بیشتر مستعد فراموش شدن هستند.
گرچه معمولاً تصور این است که احساسات می توانند فرآیند پردازش حافظه را بهبود بخشند، اما انسان ها اغلب جنبه ی اصلی یک تجربه یا به عبارتی دیگر «مخلص کلام» را به یاد می آورند، نه جزئیات اضافی را. به گفته ی محققان، گذشت زمان اغلب این موضوع را تشدید می کند.
برای مثال، اگر سعی کنیم که به خاطر آوریم در سال گذشته چه کارهایی انجام دادیم، احتمالاً کارهای زیاد و مختلفی را به خاطر می آوریم. با این حال، احتمالاً تنها برخی از این خاطرات را با جزئیات زیاد به خاطر می آوریم. ممکن است به یاد بیاوریم که به سفر رفته بودیم، اما احتمالاً یادمان نمی آید که در هر روز ِ سفر چه فعالیت هایی انجام داده بودیم.
نتایج این پژوهش نشان داد محتوای احساسی، مدت زمان گذشته یک تجربه و ویژگی های ادراکی حافظه، همگی در به خاطر آوردن یا نیاوردن جزئیات یک اتفاق تأثیرگذارند.
به گفته ی محققان دانشگاه رایس، این پژوهش نشان داد که تجربیاتی که برای یک شخص فراموش نشدنی هستند، مثل جشن تولد، مرگ عزیزان و غیره، به احتمال زیاد برای یک شخص دیگر هم فراموش نشدنی هستند. این ها اغلب تجربیات مثبت یا منفی هستند.
این محقان می گویند ما اغلب تصور می کنیم که خاطرات احساسی بهتر به خاطر سپرده می شوند، اما در حقیقت این ویژگی های اصلی یک خاطره است که به خاطر سپرده می شود، اما جزئیات آن ممکن است فراموش شوند.
یکی از دلایل اینکه ما نمی توانیم همه ی تجربیات مان را به خاطر آوریم این است که مغز ما ظرفیت محدودی دارد.
به گفته ی محققان، مغز ما احتمالاً نمی تواند هر چه که تجربه می کنیم را به خاطر بسپارد و به همین دلیل مجبور هستیم اندکی از اطلاعاتی که مهم نیستند را به شکل انتخابی فراموش کنیم.
