به گزارش خبرنگار مهر، دکتر خدیجه جدا در مراسم بیست و پنجمین سالگرد انجمن ترویج علم ایران با اشاره به شکاف نهادی در سیاستگذاری علم در ایران گفت: در برنامهریزی، مدیریت و ارزیابی و فعالیتهای ترویجی با غیبت ساختاری زنان مواجه هستیم و این مسئله نه صرفاً یک خلأ آماری فقط توش داشته باشیم باید از یه موضوع فرهنگی باشه بلکه از دید من نشانهای از کاستی در ساختار حکمرانی دانش هست.
وی افزود: اگر ما بپذیریم که ترویج علم بخشی از سیاست عمومی علم است و تنها به آن به دید آموزش و فرهنگ سازی بهش نگاه نکنیم، باید بررسی کنیم که چرا بخشی از جامعه علمی ما که در بسیاری از موقعیتهای اجتماعی نقش تعیین کننده دارند اما در ساختار علم و ترویج اون حضور موثری ندارد.
مشاور امور بانوان معاون علمی، فناوری ریاست جمهوری گفت: در سالهای اخیر حضور کمی زنان واقعاً مناسب بوده، اما این حضور در لایههای تصمیمساز و ترویجی و ساختار سیاستگذاری ما نشانی از آن نمیبینیم.
وی اظهار کرد: زنان در ارتباط با بحث ترویج علم و بحثهای سیاستگذاری همیشه غایب هستند و اگر هم نقشی را ایفا میکنند، متاسفانه نقش اجرایی خیلی تاثیرگذاری ندارند.
جدا با اشاره تجربه زیسته زنان گفت: تجربه زیسته و نقش ارتباطی زنان نشان داده که زنان میتوانند بازیگران طبیعی و میانجی بین ساختار اجتماع و علم باشند؛ اما این نقش متاسفانه نادید گرفته شده است.
وی اظهار کرد: در جامعه ما مخصوصاً در حوزههای سلامت، محیط زیست، مصرف بهینه انرژی و ... مواردی هستند که زنان میتوانند نقش مهمی داشته باشند.
به گفته وی؛ برنامههای ملی که ما میبینیم هیچ تحلیلی از وضعیت زنان و نقشی که دارند، به صورت آماری داده نمیشود که بدانیم وضعیت فعالیت به چه شکلی است، یا ارزیابی نظاممندی در مورد میزان مشارکت واقعی زنان در طرحهای علمی به صورت سیستماتیک دیده نمیشود. برای مثال وزارت علوم، بنیاد علم و ... همگی به صورت جداگانه گزارش میدهند.
مشاور امور بانوان معاون علمی، فناوری ریاست جمهوری با اشاره به چالشهای نهاد علم، اظهار کرد: در شرایطی که نهاد علم با چالشهای مختلفی از جمله سطح پذیرش اجتماعی، اعتبار عمومی و مقاومت فرهنگی نسبت به برخی فناوریها؛ باید به ترویج علم توجه شود و با جامعه وارد یک گفتگوی واقعی شود.
وی اظهار کرد: انجمن ترویج علم میتواند پلی باشد برای این گفتگو با گروههای مختلف اجتماعی و نقش زنها آنجا پررنگتر میشود و تجربههای بینالمللی هم نشان داده که زنانی که در ترویج علم فعالیت دارند، در اقشار مختلف جامعه تاثیرگذارتر هستند.
جدا با بیان اینکه ما یک مسیر حرفهای و روشن برای فعالیت مروجین علم نداریم و این نقش در ساختار اداری و سیاستی ما تعریف نشده است. زنان علاقمند یا متخصصی که در این حوزه هستند، یا جذب ساختارهای آموزشی میشوند، یا فعالیت پراکنده انجام میدهند و یا کار داوطلبانه میکنند.
وی اظهار کرد: فقدان دادههای دقیق درباره میزان کیفیت مشارکت زنان در برنامههای ترویجی نیز یکی دیگر از چالشهاست و بدون داده ما سیاست گذاری بهینه و درستی نمیتوانیم انجام دهیم.
به گفته مشاور معاون علمی؛ چالش دیگر نگاه سیاستی به مسئله تنوع اجتماعی در طراحی برنامههای ترویجی علم است. بیشتر محتواهایی که تولید میشود از الگوهای نخبگانی استفاده میکنند.
وی با ارائه پیشنهادی در زمینه حل این چالشها گفت: یک پیشنهاد این است که یک برنامه ملی برای بحث سازماندهی زنان در حوزه علم ما داشته باشیم. این برنامه میتواند از طریق یک مرکز یا یک شبکه رسمی با همکاری انجمن با همکاری بنیاد علم در معاونت علمی و دانشگاههای واجد صلاحیت شکل گیرد.
وی افزود: در این برنامه باید آموزش و توانمندسازی مروجان زن علمی، طراحی ابزار سنجش مشارکت واقعی زنان در برنامههای علمی و ایجاد شبکهای از واسط علمی و جامعه در مقیاس ملی و منطقهای با ماموریت مشخص ایجاد شود.
