دبیر علمی یکصدمین سالگرد بازتاسیس حوزه علمیه گفت: حوزه علمیه از آن چند دانش فقه، اصول، کلام، تفسیر، فلسفه و عرفان به بیش از ۷۰ تا ۱۰۰ رشته در حال اجرا رسیده است.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما،حجت الاسلام و المسلمین ابوالقاسم مقیمی حاجی دبیر علمی همایش یکصدمین سالگرد باز تاسیس حوزه علمیه مهمان استودیو گفتگوی ویژه خبری و آیت الله علیرضا اعرافی مدیر حوزه های علمیه هم در ارتباط تصویری با این برنامه درباره الزامات حوزه پیشرو و سرآمد به سوالات دراین باره پاسخ دادند، متن کامل این گفتگو به شرح زیر است:
سؤال: راجع به همایشی هفدهم و هجدهم اردیبهشت ماه برگزار شد، یعنی یکصدمین سال باز تأسیس حوزه‌های علمیه قم بفرمایید که اساس و رویکرد برگزاری این همایش در چه سطحی تعریف شد، مهمترین و اهداف و رویکرد‌ها چه بود؟
حجت الاسلام والمسلمین مقیمی حاجی: همایش یکصدمین سالگرد باز تأسیس حوزه‌های علمیه و نکوداشت آیت الله عظمی حائری یزدی را ما در هفدهم و هجدهم داشتیم. حوزه علمیه قم پیشینه‌ای با ۱۲ قرن دارد، از آغاز قرن سوم ما شاهد حوزه تعلیمی در شهر مقدس قم و در جوار حرم حضرت معصومه (س) هستیم. این حوزه با ورود مرحوم آیت الله حائری، در آغاز قرن گذشته، رونق مجدد یافت. جا داشت ورود ایشان، شخصیت ایشان، آثار ایشان و تأثیرگذاری که به فرموده امام راحل اهمیت تأسیس حوزه در آن زمان کمتر از انقلاب اسلامی نبوده است که با تدبیر آن توانست این پایگاه تولید نیروی انسانی و عالم کارآمد را ایشان پایه گذاری کند که فرموده مقام معظم رهبری در این پیام که اشاره فرمودید، یکی از ثمرات آن و خورشید تابناک آن امام (ره) شد که این انقلاب و این جریان را به وجود آورد. همچنین بعد دیگری که در این همایش مدنظر بوده، گزارشی از تاریخ تحول دانش‌ها در سده اخیر در حوزه علمیه قم بود. علومی که در حوزه علمیه رواج داشت، از فقه و اصول و کلام و تفسیر و مانند آنها به مرور براساس نیاز‌ها با ورود آیت الله بروجردی در یک مقطعی و به ویژه با انقلاب اسلامی و این حرکت و نهضتی که در پرتو مجاهده امام راحل (ره) شکل گرفت، حوزه آمد به مقام پاسخگویی به نیاز‌ها و ما امروزه شاهد یک تحولی در رشد دانش و پژوهش و ورود در عرصه‌های اجتماعی و سیاسی در حوزه‌ها هستیم. گزارش روایت این جریان در طول سده در دانش‌ها و عملکرد مختلف، یکی از دیگر اهداف این همایش بود که در دو مجموعه، مجموعه ۲۲ جلدی محقق حائری در احیای آثار قلمی و تغییرات شاگردان ایشان منتشر و رونمایی شد. یک مجموعه ۲۵ جلدی از گزارش دانش و عملکرد حوزه در سده اخیر که آن هم در همین همایش توسط مراجع عالی قدر رونمایی شده است.
سؤال: با توجه به پیام رهبر معظم انقلاب اسلامی به همایش بزرگداشت یکصدمین سال باز تأسیس حوزه‌های علمیه یا به تعبیری منشور حوزه پیشرو و سرآمد، بفرمایید که مهمترین تأکید‌های رهبری نسبت به حوزه‌های علمیه بر کدام محور‌ها و موضوعات اشاره می‌کند؟
آیت الله اعرافی: همانطور که اشاره شد، همایش یکصدمین سالگشت یک رویداد نو و جدید برای حوزه قم و حوزه‌های علمیه در آغازین سال‌های قرن پانزدهم هجری شمسی بود. این رویداد هم نگاهی به گذشته هزار و ۲۰۰ ساله قم و هم تأکیدی بر یکصد ساله اخیر قم و هم یک تمرکزی بر دهه‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی داشت. این رویداد از امتیاز‌های متعددی برخوردار بود و مهمترین آنها اجتماع همه گروه‌ها و نهاد‌ها و بخش‌های گوناگون حوزه‌های علمیه و حوزه قم و حضور و سخنرانی و پیام مراجع و بزرگان حوزه بود، کانون این رویداد منشور نوین مقام معظم رهبری بود. گرچه مقام معظم رهبری در طول سه دهه گذشته بار‌ها رهنمود دادند مطالب مهمی راجع به حوزه مطرح کردند، اما این منشور نقطه‌ای جدید و فصلی نوین در پیشرفت و تعالی حوزه‌های علمیه و اصولاً حوزه علوم اسلامی و دانش‌های دینی و نهاد علم و فرهنگ و حوزه در کشور و جهان اسلام به شمار می‌آید. جایگاه و تراز این منشور در این جایگاه است. من مایل هستم که اولاً اشاره کنم که این حرکتی که آغاز شد و به صدور این پیام و بیانیه مهم انجامید، از یکسو درصدد نشان دادن ذخائر و تحولات بزرگ حوزه در طول این دهه‌ها و سال‌های اخیر بود که جناب مقیمی اشاره کردند، به حدود قریب به ۳۰ جلد کتاب که مجموعه این تطورات را نشان می‌دهد و در عین حال در کنار آن نگاهی که نیاز‌های جدید، نیاز‌های نو، آفاق در پیشرو و کاستی‌هایی که پیرامون ما است. در حقیقت منشور مقام معظم رهبری یک جمع بندی است، از این تراس و میراث و گذشته و تعبیر به حوزه موفق که در فرمایش ایشان آمد.
از سوی دیگر یک نگاهی است به نیاز‌های نو، انسان و جهان و جوان معاصر و دنیای جدید و آفاقی که ایشان به روی حوزه‌های علمیه گشودند و تأکید ایشان بر این نقطه محوری و کانونی است که حوزه یک نهاد فرا ساحتی و با یک درون مایه و رویکرد تمدنی و وظیفه‌مند در برابر نیاز‌های متعدد جامعه و جهان معاصر و انقلاب و مردم شریف و عزیز است، این آن نقطه کانونی و محوری است. ایشان ۵ مأموریت را از مأموریت‌های اصلی حوزه برشمردند و بر نقطه تمدنی بودن حوزه و پاسخگویی آن به همه نیاز‌های مرتبط با رسالت‌های حوزه، به شمار می‌آید. در ذیل این البته ایشان به نکات متعددی در قلمرو‌های دانشی اشاره کردند. به فقه که نیازمند است با تکیه بر مناهج اصیل و درست به آفاق جدید نگاه کند، به حکمرانی، به تطورات امروز و نیاز‌های گوناگون پاسخ دهد. حوزه فلسفی و اسلامی یک حوزه‌ای است که نیاز گسترده‌ای در آن زمینه به تطورات وجود دارد و همینطور با حوزه‌های علوم انسانی و اجتماعی و اخلاقی. من در اینجا مایل هستم که چند نکته را در رویکردهای حوزه و از نکاتی که در بیانیه و منشور هم مورد اهتمام و توجه قرار گرفته است، اشاره کنم. یک اینکه حوزه آمیخته با مردم است، حوزه بدون مردم و حمایت مردم و همراهی و همدلی با مردم به هیچ وجه یک حوزه سرآمد و پیشرو نخواهد بود.
همه ما می‌دانیم که نهضت بزرگ امام که از درون این حوزه برآمد و انقلاب شکوهمند اسلامی که به استقلال ایران و صیانت از مجد و کیان ایران انجامید، با همت مردم بود. این مردم بودند، جوانان بودند، زنان و مردان دلیر و هوشمند ایران بودند که درکنار امام قرار گرفتند. حوزه همواره متکی به مردم، ریشه دار در جامعه و مردم بوده است و بر این نکته در بیانیه هم تأکید شده است، ما هم باید این مسیر را هرچه بیشتر ادامه دهیم. نکته دیگر حوزه و دانشگاه است. رهبری معظم در همین بیان هم اشاره کردند که کار‌های مهمی باید در دنیای معاصر رقم خورد که جز با ارتباط حوزه و دانشگاه، تعامل نخبگان جامعه برای گره گشایی از مسائل اجتماعی، سیاسی و فرهنگی جامعه میسر نیست. همینطور نکته سوم این است که حوزه و بین الملل، حوزه حتماً باید رویکردی جهانی داشته باشد، به سرچشمه‌های تحولات فکری و معرفتی که در دنیا وجود دارد و به تمدن غربی که علی رغم دستاورد‌های متنوعی که دارد دچار لغزش‌ها و رویکردهای ناروا است که به این مصیبت‌های امروز هم انجام می‌دهد که نمونه آن را در فلسطین و غزه می‌بینیم، حوزه حتماً باید یک نگاه و رویکرد بین المللی داشته باشد. حضرت آقا به تطورات بین المللی حوزه و امتداد اندیشه حوزوی در جهان معاصر اشاره کردند که خود این یک داستان مفصلی است، در اینجا هم تأکید شده است. نکته چهارم حوزه و بانوان است، در برنامه‌های شما هم به خوبی نشان داده شده است.
حقیقتاً برای نخستین بار پس از انقلاب اسلامی است که حوزه در قلمرو مباحث مربوط به بانوان و گسترش رسالت حوزه و پرورش آرمان دین به سمت بانوان قدم‌های بزرگی برداشته است، در اینجا هم بر آن تأکید شده است. نکته پنجم حوزه و نگاه هماهنگ به مذاهب و اقوام و طیف‌های گوناگون جامعه است. حضرت آقا در همین جا تأکید کردند که حوزه باید جوان امروز را بشناسد، طیف‌های گوناگون جوان امروز را درک کند، توانایی برقراری ارتباط با نسل نو که ذهن او لبریز از پرسش و سؤال است و نیاز‌های متنوع دارد، داشته باشد. این تعامل قوی و ارتباط قوی با نسل نو و جدید از مسائلی است که مورد تأکید است. نکته دیگر رویکرد حکمرانی و سیاسی و تأمین نیاز‌های نظام است.
در بخش‌های تقنین، قضا، اجرا، حوزه باید دائم به روز شود، نو شود، تولید جدید انجام دهد و به پیش برود؛ بنابراین آن پنج مأموریت اصلی و کارکرد‌های متنوعی که از حوزه انتظار می‌رود، باید مدنظر باشد. ما در سال‌های اخیر در پرتو هدایت‌هایی که رهبری معظم داشتند، توصیه‌های مراجع عظام، کار‌های مهمی را شاهد هستیم که در حوزه پایه ریزی شده است. شما در بخش دانشی اشاره کردند، حوزه امروز از یک درختواره دانشی برخوردار است که ده‌ها قلمروی فکری و معرفتی در فقه و فلسفه و کلام و حدیث و تفسیر و بخش‌هایی از علوم انسانی و اجتماعی که با اندیشه‌های اسلامی در ارتباط در این حوزه دانشی است، حوزه ورود پیدا کرده است و ده‌ها رشته و صد‌ها گرایش و قلمرو‌های متنوع برای بحث‌های جدید و رشته‌های متنوع را گشوده است. این حجم از قلمروی دانشی که در ۲۰، ۳۰ جلد اشاره‌ای به آنها شده است و تولیدات عظیمی که در این زمینه انجام شده است، با ارتباط وثیقی که با دانشگاهیان و متخصصان برقرار شده است، یک پدیده جدیدی است که رهبری معظم در اینجا تأکید کرده‌اند، باید امتداد پیدا کند. نگاه دیگر در حوزه فقه معاصر است، حوزه در طول ادوار برای روزآمدی فقه تلاش کرده است در این سال‌های اخیر به طور ویژه دست‌های خارج در موضوعات متعدد، در قلمرو فناوری‌های گوناگون، پزشکی، پول، بانکداری و محیط زیست، خانواده، تربیت، اخلاق، جامعه، ارتباطات اجتماعی، همه اینها قلمرو‌هایی است که فقه غنی اسلام باید به آنها بپردازد. فرمودند ما سرمایه این را در منایج فقهی و اصولی مان دارا هستیم، ریشه‌های این عمیق است در اندیشه و روش‌های اصلی حوزوی، اما نیازمند به موضوع شناسی‌های جدید دارد. نیازمند به این هستیم که موضوعات را دقیق بشناسیم و متناسب با آن موضوع از این ذخائر بهره بگیریم. این چیزی است که نیاز امروز ما است.
در مجلس شورای اسلامی، در دولت محترم، در شورای نگهبان، در بخش‌های مختلف کشور ما نیاز به توسعه مرز‌های فقه داریم و در حوزه فقه ما کار‌های بزرگی انجام شده است، می‌بینیم، اما به هیچ نحوی کافی نیست و این منشور با آن رویکرد کلان تمدنی ما را به جهشی نو و ابتکارات بیشتر فرا خوانده‌اند. آمایش فرهنگی و تبلیغی کشور انجام شده است و مطالعات مورد نیاز نظام از مسائلی است که پایه ریزی شده است، باید اوج بگیرد. ستاد‌های راهبری در حوزه‌های محیط زیست، جمعیت و مسائل متنوع اجتماعی مورد توجه قرار گرفته است. چرا، برای اینکه حوزه یک کارکرد اجتماعی نیرومندی در طول بیش از هزار سال داشته است. همیشه عالمان دین ما کنار مردم گره گشای کار آنها و فعال در حوزه‌های اجتماعی و خدمات اجتماعی بوده‌اند. اینها باید متناسب با دانش روز، مهارت‌های درست، اندیشه صحیح و نگاه تمدنی در حوزه ارتقاء پیدا کند. طبعاً در حوزه‌های نشریات و انجمن‌های علمی، کار‌های بزرگی انجام شده است. یک نقشه جامع علمی حوزه فراهم شده است و مجموعاً ده‌ها طرح بزرگ تحولی و اسناد مهم تولید شده است. آن چیزی که ما در پرتو این نگاه جدید، منشور تحول آفرین و توصیه‌هایی که معظم له داشته‌اند و همینطور رهنمود‌هایی که بزرگان و مراجع داشته‌اند، باید به آنها بپردازیم، اولاً گفتمان سازی این نگاه کلان و رویکرد جامع و جدید و تمدنی حاکم بر این بیانیه حوزه پیشرو و سرآمد است.
ما باید شروع کنیم به اینکه این نگاه را تقویت کنیم و تعمیق ببخشیم. این نگاهی که در پرتو اندیشه امام (ره) و به برکت خون‌های پاک شهداء و با همت بلند ملت بزرگ ایران پدید آمده است و در این منشور تبیین جامع شده است. این باید گفتمان سازی شود، هم در درون حوزه، هم در همه طبقات آن، هم در نهاد‌هایی که با حوزه ارتباط دارند. پس از آن ما منظومه ده‌ها نکته کلیدی و راهبردی که در منشور مطرح شده است، افزون بر آن گفتمان سازی، تبیین و ترویج، این منظومه فکری را حتماً در قالب یک سند جامع و جدول برنامه‌ای باید درآوریم و درکنار اینها باید بیاید در برنامه دوم ۵ ساله حوزه مدنظر قرار بگیرد، حوزه یک برنامه را به پایان پذیرفته در برنامه دوم، این محور‌های بزرگ که باید راهبر ما به تحولات جدید و حرکت به سمت قله‌های بلند باشد، در آن برنامه گنجانده شود و ده‌ها برنامه و طرح متنوعی که وجود دارد، همه با روح این منشور و با الهامی که از این رویداد بزرگ در آغاز قرن ۱۵ هجری شمسی دریافت شد، باید همه آنها با این نگاه بازخوانی، بازسازی انجام پذیرد و این نگاه در همه آنها درج شود و گنجانده شود. این گوشه‌هایی از مسائل است، طبعا رهبری معظم در این بیانیه یک نگاهی افکندند به شکل گیری حوزه جدید قم و این که این شکل گیری در یک دوران سخت بود که بر ملت ایران و منطقه حاکم بود، میانه جنگ جهانی اول و دوم، آن اطلاعات بزرگی که بر جامعه ما حاکم بود، آن مبارزه‌ای که با اندیشه دینی، اخلاق الهی، اندیشه‌های متعالی انجام می‌پذیرفت و استقلال ملت‌ها و منطقه زیر یوغ استعمار دستخوش تاراج بود، حوزه قم در سخت‌ترین شرایط اجتماعی و سیاسی کشور ایران پایه ریزی شد و این برآمده از ملت ایران بود و در خدمت ملت ایران؛ بار‌ها من عرض کردم که کسی تاریخ ایران را که رقم بزند می‌بیند ملت ایران با هوشمندی و درایت از اسلام و معارف الهی و معارف اهل بیت با روی باز استقبال کردند و به سرعت ملت ایران با هوش وافر خود پرچمدار اندیشه اخلاقی، معنوی، الهی و فکر عمیق اسلامی شدند، این از امتیازات ملت ایران است، ملت ایران حتی در ادبیات عرب پیشگام شد، تا چه برسد به فقه و اصول و فلسفه و کلام و در مذاهب مختلف اسلامی، ملت ایران یک چنین جایگاه بزرگی داشت و حوزه قم در بدترین شرایط با کمک ملت و جانفشانی‌های مرحوم آیت الله حائری و بزرگان متاخر از ایشان شکل گرفت، رویید و در چهل سالگی آن تولید کننده یک نظریه کلان انقلاب اسلامی، حکمرانی اسلامی و ولایت فقیه شد و پشتوانه استقلال، عظمت و شکوه ملت ایران حوزه‌های علمیه بودند در کنار دانشگاه‌ها، نخبگان ما در کنار هم پدیده انقلاب اسلامی را رقم زدند، پس از آن در تدوین قانون اساسی و بسیاری از اقدامات این نهاد‌ها بودند که تلاش کردند امروز هم حوزه پیشرو و سرآمد باید در کنار ملت قرار گیرد، همراه ملت برای حرکت به سوی آفاق بلند و تحقق آمال بزرگ الهی و معنوی و انسانی حرکت کند و در کنار دانشگاه و نهاد‌های دیگر این آرمان‌های بزرگ را به فضل الهی رقم زند، حوزه‌های علمیه در تاریخ خود در حوزه علوم عقلی و فلسفی و حتی علوم به تناسب زمان خودش در قلمرو‌های دیگر پیشامد بودند، اندیشه‌های بزرگ فلسفی، مکاتب بزرگ فلسفی، کلامی، فقهی و حقوقی در این حوزه‌های علمیه تولید شده، حوزه علمیه متکی به مردم و در شناسنامه ملت ایران و امت اسلام علم و دانش و فرهنگ جایگاه دارد و حوزه‌های علمیه در این شناسنامه و هویت فرهنگی جایگاه برتری دارند، رسالت امروز ما همه نهاد‌های حوزه، ما نهاد‌های بسیار برجسته داریم در حوزه خواهران، در جامعه المصطفی، دفتر تبلیغات اسلامی و جامعه الزهرا، نهاد‌های متنوع داریم، مجموعه موسسات حوزوی هم در قم بیش از صد مجموعه می‌شود، همه باید در کنار هم به سمت تحقق این آمال حرکت کنند، امروز برای نخستین بار است که حوزه قم به اتکاء شما مردم ایران و حمایت شما و هدایت بزرگان مان و به برکت خون‌های پاک شهیدان برای اولین بار در ۱۴۰۰ ساله گذشته از جمعیت بیش از صدهزار در قلمرو‌های مختلف دانشی برخوردار است.
بیش از ۱۰ هزار استاد و متفکر و پژوهشگر در حوزه قم هستند و این حوزه دارای امتدادی در سراسر ایران و در ده‌ها کشور جهان است، این اولین بار است اتفاق می‌افتد، به برکت انقلاب اسلامی بود که اندیشه ایران، زبان و ادبیات ایران و فارسی و معارف اسلام و اهل بیت و معارف اخلاقی و الهی و گفتمان انقلاب اسلامی در جهان انتشار پیدا کرده است و کشور‌های مختلف پذیرای این اندیشه و فکر هستند و همین طور در حوزه بانوان در ارتباط با دانشگاهیان تحولات بزرگی است که رقم خورده، امیدوار هستیم که همه ما در کنار هم و با نگاهی به آفاق بلند ترسیم شده در منشور بتوانیم گام‌های اساسی در گفتمان سازی، پیاده سازی و طراحی‌های قوی‌تر برداریم.
سوال: ما پاسخ تقریبا جامع شما را در خصوص آنچه که باید اتفاق بیفتد برای تحقق ابعاد مختلف پیام رهبر معظم انقلاب اسلامی به حوزه‌های علمیه سراسر کشور شنیدیم، اما یک محور بسیار مهم و یک نکته بسیار مهم هم می‌خواهم از محضر شما سوال بپرسم، اما معاون آموزشی شما در استودیوی گفتگوی ویژه خبری میهمان حضوری ما هستند من اجازه می‌خواهم از محضر شما که محور و موضوعی را با ایشان مطرح کنیم و پاسخ ایشان را بگیریم و بعد نکته پایانی را از محضر شما بپرسم در خصوص ارتباط حوزه‌های علمیه با مردم با نسل جوان که نکته بسیار مهمی است، آقای مقیمی یک نکته بسیار مهم در خصوص نکاتی که جناب آقای اعرافی به آن اشاره کردند موضوع شناسی جدید، ابعاد مختلف پیام رهبر معظم انقلاب اسلامی، توصیف حوزه علمیه موفق و برنامه ریزی‌های متفاوت شناخت ظرفیت‌ها است، الان حوزه‌های علمیه سراسر کشور ظرفیت‌های موجود شان کدام‌ها هستند و کدام موضوعات باید فعال‌تر و در اختیار حوزه‌ها قرار بگیرد برای تحقق پیام رهبر معظم انقلاب اسلامی؟
مقیمی: در پاسخ به این سوال همین مجموعه‌ای که بعنوان تاریخ دانش و عملکرد حوزه منتشر کردیم که عرض کردم ۲۵ جلد آن نهایی و رونمایی شد و چند مجلد دیگر هم در دست کار است که جمعا بیش از ۳۰ جلد خواهد شد خود این مجموعه نشانگر ظرفیت حوزه در ورود به عرصه‌های جدید است یک وقت‌هایی مرور می‌کنیم این مجموعه که منتشر کردیم در دانش تفسیر، علوم قرآن، حدیث، رجال، فقه و اصول، کلام، مهدویت، اخلاق، فلسفه، عرفان، فضای مجازی، رسانه، تبلیغ، بحث پژوهش، ادبیات فارسی، ادبیات عرب و در بحث مطالعات اجتماعی، اقتصاد، مدیریت، روانشناسی، علوم تربیتی و دیگر عرصه‌هایی که در حوزه‌ها وجود داشت و این کتاب دارد گزارش فعالیت‌های گذشته را می‌دهد، این مجموعه که سرجمع آن بیش از ۳۰ مجلد خواهد شد نشان می‌دهد که حوزه در دهه‌های گذشته به آن خط فرمان و نقشه راهی که امام راحل و مقام معظم رهبری ترسیم فرمودند لبیک گفته، مراکز آموزشی و پژوهشی ورود پیدا کردند ما امروز در حوزه یک درختواره رشته‌های دانشی را داریم که بیش از ۴۰۰ رشته در آن ترسیم شده و قریب به صد رشته این نقشه‌ها الان تصویب و ابلاغ شده، ما همین الان برای سال مهر ۱۴۰۴ بیش از ۳۰۰ کدرشته از مدارس سراسر کشور و مراکز آموزشی سطوح عالی حوزه درخواست اجرای رشته داریم وقتی مرور می‌کنیم به عناوینی که این رشته‌ها طراحی شد متون تولید شد و سرفصل‌های آن تصویب و ابلاغ شد و مراکز مجوز گرفتند، در میان عناوینی که هنوز از ما درخواست اجرای این رشته‌ها را دارند و سالیان قبل هم سابقه داشتند، شما درخواست اجرای رشته‌های فقه، تفسیر، تبلیغ، ارتباطات، مدیریت، روانشناسی، مشاوره، عرصه‌های مختلف را می‌بینید کسی که امروزه بخواهد حوزه را بعنوان یکی از گزینه‌های ادامه تحصیل خود انتخاب کند و وارد حوزه‌های علمیه بشود، حوزه از آن چند دانش فقه و اصول و کلام و تفسیر و فلسفه و عرفان رسیده به بیش از ۷۰ تا ۱۰۰ رشته در حال اجرا.
سوال: یک نکته، الان حضرت آیت الله اعرافی اشاره کردند به موضوع شناسی جدید، تاکید کردند و این بخشی از پیام مقام معظم رهبری هم بود که متناسب سازی حوزه‌های علمیه با نیاز‌های روز کشور، در ابعاد و حوزه‌های گوناگون، الان برنامه ریزی‌های متفاوتی که در حوزه آموزش، د رحوزه پرورش فقها، برای این که ورود پیدا کنند به مسائل جدید، مثل هوش مصنوعی، مثل زیست فناوری، چالش‌های فضای مجازی چیست؟
مقیمی: همین مثالی که فرمودید ما در حوزه موسسه‌ای به نام موضوع شناسی داریم که به فرمان مقام معظم رهبری تاسیس شده، قالب مراکزی در علوم انسانی اسلامی کار می‌کنند افراد رفتند در رشته‌های دانشگاهی تحصیل کردند، مراحل دانشگاهی را تا مرتبه دکترا گذراندند و در آن موضوعات اقتصاد، مدیریت، روانشناسی، علوم تربیتی، علوم اجتماعی در همان مسیر ترسیم شده در دانشگاه‌ها تحصیل کردند و از این طرف در علوم اسلامی هم تحصیلات عالیه گذراندند و الان دارند به این تطبیق اینها و استخراج پاسخ به نیاز‌های نظامات اجتماعی از منابع دین می‌پردازند، عرضم این بود که امروزه جوان اگر به حوزه بخواهد بیاید در تنوع رشته‌ها می‌تواند به نیاز‌ها و سلائق مختلف فراخور نیاز‌های جامعه حوزه دارد پاسخ می‌دهد و او انتخاب دارد ده‌ها رشته فراروی او است که می‌تواند برای ادامه تحصیل این رشته‌ها را انتخاب کند و در آنها ادامه تحصیل بدهد، بحث تربیت کودک، در بحث تبلیغ ما الان قریب به ۱۵ زیرشاخه و گرایش‌های رشته تبلیغ داریم که تبلیغ رفته تخصصی شده و یک مبلغ ما می‌تواند تحصیل کند، در رشته کلام هم همین طور، در رشته مسائل فضای مجازی و رسانه هم ما رشته تحصیلی داریم.
در باب هوش مصنوعی حوزه امروزه یک ستاد راهبری هوش مصنوعی دارد و ورود پیدا کرده به برنامه ریزی برای این که بتواند از این ابزار نوین برای علوم اسلامی کمک بگیرد کما این که در دهه‌های گذشته در عرصه‌های فناوری و نرم افزار‌ها حوزه امروز سرآمد است و انواع منابع ما تبدیل به نرم افزار‌ها شدند و آنجا ورود پیدا کرده، در عرصه فضای مجازی ما در همین همایش یک مجلد از مجلد‌های ما مقالاتی است که آمده محصول تلاش محققان ما را در عرصه فضای مجازی و مراکز را توضیح داده است لذا ما ده‌ها و صد‌ها محقق داریم که در عرصه‌های رسانه، فضای مجازی و این عرصه‌های جدید کار کردند و غالب مراکز پژوهشی ما که می‌خواهند وارد عرصه‌های علوم انسانی و اسلامی بشوند از محققانی استفاده می‌کنند که این دانش‌ها را در مسیر دانشگاهی گذراندند و قریب به اتفاق این کتاب‌ها خودشان ابتدا با موضوع شناسی مواجه هستند و بعد به پاسخ از نگاه یک کارشناس اسلامی، لذا این ظرفیت من یک نکته‌ای را می‌خواهم عرض کنم اگر حوزه نسبت به این ترسیم آینده بسیار بلندی که مقام معظم رهبری در این منشور حوزه سلامت و پیشرو اشاره فرمودند و ما نسبت به او باید برنامه ریزی کنیم سیاستگذاری کنیم و با او فاصله داریم باید تلاش کنیم و به موجود اکتفا نکنیم، اما نکته اینجاست، اگر حوزه علمیه امروز به نهاد‌های آموزشی و پژوهشی آن با این قله فاصله بسیار داشتند، قطعا بدانید که مخاطب این پیام مقام معظم رهبری قرار نمی‌گرفتند، معظم له این ظرفیت را، این راه آمده را، این تلاش مبارک را که به همت عالمان، دغدغه‌مند برای پاسخ به نیاز جامعه در دو سه دهه گذشته انجام شد را دیدند، برای ارتقاء و جهش و یک دور جدید در این قرن ۱۵ یک افق جدید را گشودند یک قله جدید ترسیم کردند که این ظرفیت در حوزه وجود دارد و به لحاظ ظرفیت عمیق و ریشه‌های عمیق از آنها انتظار است که این جهش را انجام بدهند به سمت این قله‌ها حرکت کنند و در ارتباط با جامع مردم ارتباط وسیع تری، من جمله آخر این را عرض می‌کنم شب شام میلاد امام رضا است، امام رضا می‌فرماید که ان الفقیه من افاض علی الناس خیره، فقیه کسی است که به مردم خیرش را ارزانی بدارد و انقضهم من اعدائهم، و آنها را از دشمنان دین و دنیایشان نجات بدهد، این خط سیر علمای ما در قرون گذشته بود که خیرشان خدمات اجتماعی شان، خود مرحوم حائری یک جهانگردی است که آمده ایران در ۱۳۰۳ او می‌گوید من آمدم قم، دیدم یک بیمارستان مدرن را آیت الله حائری تاسیس کرد با ۳۰ تختخواب و همین قضیه از آیت الله عظمی گلپایگانی و دیگر علما در طول این مسیر در اقصی نقاط کشور خدمات اجتماعی بوده و آن ارشاد به دین، به فرهنگ و هدایت در مسیر نشان دادن سعادت دنیا و به ویژه آخرت که مسیری است که انسان‌ها راهی در پیش رو دارند.
سوال: ارتباط مان را با قم برقرار کنیم حضرت آیت الله اعرافی، حاج آقا رهبر معظم انقلاب اسلامی در این پیامی که به این همایش داشتند توصیه‌های مهمی به حوزه داشتند از جمله افزایش ارتباط با مردم، موضوع خوشبینی به نسل جوان جامعه و به روز بودن و جلوتر از زمان حرکت کردن و البته تربیت نیرو در همه حوزه ها، بخش‌هایی از آن مورد تاکید و اشاره شما بود ولی بپردازیم به رسالت حوزه‌ها که این موضوع و این پیام در واقع رسالت حوزه‌ها را بیش از پیش سنگین کرده بعنوان جمع بندی و در یک بازه زمانی ۴ دقیقه بفرمایید که برنامه ریزی‌ها برای اجرایی شدن، برای عملیاتی شدن این توصیه‌ها به صورت زمان بندی شده چیست؟
اعرافی: همانطور که روشن است حوزه و روحانیت هم بایستی مطالبه گران فعال در میدان و کنشگردر میدان باشند، هم باید پاسخگوی نیاز‌ها و مطالبات اجتماعی در راستای اهدافی که برای حوزه ترسیم شده باشند و طبعا در این مسیر یک نیروی اصلی که در جامعه وجود دارد آن جوان است و ارتباط با جوان از رسالت‌های اصلی ما است، این ارتباط و پاسخگویی به نیاز به جامعه جوان به چند امر نیاز دارد یکی شناخت درست جوان و اقتضائات او، دیگری مهارت ارتباطی و سوم اخلاق خوب در ارتباط با جوان و مهم‌تر و چهارم محتوای لازم برای پاسخگویی است که تنوع رشته‌ها و تولیدات متناسب است، حوزه در هر یک از این ۴ محور هم دیرینه و پیشینه مناسبی دارد، هم قطعا نباید در گذشته متوقف بماند، حتما ما با واقعا نسل امروز را بشناسیم و با همین ۴ محور در خدمت نسل جوان و جدیدمان قرار بگیریم، قطب بندی‌ها را خیلی جدی نگیریم، جامعه وسیع جوان را در دانش آموزان، دانشجویان عزیزمان و طبقات مختلف مدنظر قرار بدهیم و مسجد و منبر و محراب و فضای مجازی و تولیدات مان و محتوا‌ها را متناسب با نیاز آنها تولید کنیم، از آن طرف هم اخلاق خدمتگزاری، تواضع و فروتنی و عشق به دیگران و علاقه به همدلی با دیگران را در حوزه تقویت کنیم انشاالله، این مسیر تقویت خواهد شد، من همین جا اشاره کنم که از امتیازات حوزه‌های ما با حوزه قم، نگاه جدید و گسترده به حوزه‌های علوم عقلی، علوم انسانی و اخلاق و معارف کاربردی و میدانی است که توسعه پیدا خواهد کرد، من در پایان مایل هستم به این نکته اشاره کنم که شورای عالی حوزه‌های علمیه، نهاد‌های گوناگون حوزه‌های علمیه در بخش‌های مختلف خود را در برابر این پیام و منشور و در برابر ملت ایران و آینده نظام و انقلاب اسلامی مسئول می‌دانند و به یاری خداوند برای پیشبرد محور‌ها و رهنمود‌ها و تحقق این آرمان‌های بزرگ تلاش خواهند کرد. ما ضمن آن که به گذشته افتخار می‌کنیم، به دستاورد‌های متنوع و گسترده اهتمام داریم و ارائه خواهیم داد، هرگز نباید در این نقطه بمانیم، حتما باید خلاء‌ها و اشکالات و ضعف‌های خود را دائم بازشناسی کنیم بدون این بازشناسی و پذیرش ضعف‌ها حتما نمی‌توانیم گام‌های تحولی و رو به جلو برداریم، رسالت حوزه این بوده حوزه همواره در مقاطع مختلف در خدمت ملت و ملت‌های مسلمان و امت اسلام بوده است و هر گاه از بازشناسی و بازکاوی و بازسازی بمانیم، حتما عقب خواهیم افتاد و رسالت هایمان را انجام نمی‌دهیم ما معتقد به هم دستاورد‌های عظیم و بزرگ هستیم، هم معتقد به ضعف‌ها و هم معتقد به نیاز‌های بزرگ هستیم دنیا متحول شده، جهان متغیر شده، نیاز‌ها بسیار گسترده شده و کنشگران فرهنگی بسیار متنوع شدند ما با یک رویکرد جدید و نگاه نو باید به همه این قلمرو‌ها بپردازیم.
رئیس سازمان غذا و دارو اعلام کرد: با حذف ارز ترجیحی، واکسن آنفلوآنزا با نرخ ارز آزاد تأمین می‌شود و قیمت آن در حال حاضر حدود ۹۲۰ هزار تومان است؛ قیمت محموله‌های بعدی نیز ممکن است با توجه به نرخ روز ارز متغیر باشد.
مدیر گروه زبان‌ها و گویش‌های ایرانی فرهنگستان زبان فارسی گفت: به لحاظ ارزش‌های زبانی و فرهنگی برای ما هیچ تفاوتی میان زبان‌های ایرانی و زبان ترکی یا دیگر زبان‌های رایج در ایران وجود ندارد.
مهلت ثبت نام تشکل‌های خیریه در دومین جشنواره ملی نشان نیکوکاری تا ۱۵ مهرماه تمدید شد.
لینک های ویژه
گوناگون
آخرین اخبار
در حال دریافت و بارگذاری جدیدترین اخبار
... لطفا چند ثانیه منتظر بمانید
