به گزارش خبرنگار ایرنا، وزارت بهداشت و سازمان حفاظت محیط زیست، طرحهای متعددی را برای به کارگیری تکنولوژیهای نوین در بهداشت محیط برنامهریزی کردهاند که طرح مدیریت هوشمند پسماندهای بیمارستانی نیز یکی از آن طرحها محسوب می شود و میتواند در کاهش آلودگی زیست محیطی اثرگذار باشد.
این در حالی است که اگر مدیریت صحیحی بر بی خطرسازی و جمع آوری پسماندهای عفونی بیمارستان ها و درمانگاهها صورت نگیرد، آلودگی و انواع بیماریها شیوع مییابد، با این نکته که پسماندهای بیمارستانی از جمله پسماندهای خطرناکی محسوب میشوند که رهاسازی آن جرایم سنگینی برای مجرمان به دنبال دارد.
طبق ضوابط و روشهای مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی که در سایت بهداشت ایران منتشر شده است، پسماندهای پزشکی ویژه به تمامی پسماندهای عفونی و زیانآور تولیدی در بیمارستانها، مراکز بهداشتی درمانی، آزمایشگاههای تشخیص طبی، و سایر مراکز مشابه گفته میشود که به دلیل بالابودن حداقل یکی از خواص خطرناک مثل سموم، بیماری زایی، قابلیت انفجار یا اشتعال، خورندگی و مشابه آن در چهار دسته عفونی، تیز و برنده، شیمیایی و دارویی قابل تفکیک است.
لزوم تشدید نظارت ها بر مدیریت پسماندهای پزشکی در قزوین
محمود داوران، فعال محیط زیست در خصوص تاثیر پسماندهای عفونی به خبرنگار ایرنا می گوید: وسایل آلوده به خون، انواع سرنگ، آنژیوکت، باند، پنبه، زواید تزریقات و پانسمان، دستکشها، ترشحات و ماسک بیمار، انواع وسایل برنده، پسماندهای دارویی، انواع سوند بیماران عفونی جزو زباله های عفونی و بیمارستانی محسوب می شوند که باید بعد از بی خطرسازی در کیسههای مقاوم دفع شوند.
وی ادامه داد: این پسماندها از نظر آلودگیهایی که دارند باید در شرایط کاملا متفاوت با پسماندهای خانگی و کشاورزی از محیط های جمعیتی دور شوند و به صورت کاملا استاندارد در مکانهای مجزا از باقی پسماندها دفن شوند، بعضی از بیمارستانها از دستگاههای زباله سوز استفاده می کنند که باید این دستگاه ها بسیار استاندارد باشند تا هوا را آلوده نکنند.
این فعال محیط زیست اظهار کرد: طی ۲ بار بازدیدی که از سایت دفن زباله قزوین داشتیم در این سایت عمل دفن زباله ها به صورت استاندارد انجام نمی شد که مورد اعتراض ما قرار گرفت و از این موضوع نیز در آن زمان گزارش هایی تهیه شد و مورد نظارت بازرسان نیز قرار گرفت تا شرایط بهتری در این خصوص صورت پذیرد.
داوران تاکید کرد: پسماندهای بیمارستانی باید بیش از پیش مورد نظارت قرار گیرند تا در محل تولید به صورت جدی تفکیک و دسته بندی شوند و انتقال آن نیز به صورت صحیح صورت گیرد و دستگاه های سوزاندن این پسماندها نیز مورد نظارت دقیق واقع شوند.
تولید یک هزار تن پسماند عفونی در قزوین
اما در ادامه برای روشن تر شدن بیشتر این موضوع سراغ مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری قزوین رفتیم تا در خصوص وضعیت پسماندهای عفونی شهر قزوین جویا شویم.
مهدی امینی در این رابطه به خبرنگار ایرنا می گوید: سازمان پسماند شهرداری قزوین طبق قانون وظیفه دارد که زباله های عفونی بیمارستان ها را بعد از بی خطرسازی تحویل بگیرد، به عبارت دیگر انجام عمل بی خطرسازی زبالههای عفونی وظیفه بیمارستانها است.
امینی: روزانه چهار تن پسماند عفونی از ۱۰ مرکز پزشکی، درمانی و سازمان آرامستان بهشت فاطمه (س) جمع آوری میشود.
وی ادامه داد: در طرح کشوری هوشمندسازی مدیریت پسماند پزشکی که اجرای آن به صورت پایلوت در سه استان اصفهان، همدان و قزوین آغاز شد، دستگاه های بی خطرسازی از بیمارستان ها حذف می شود و زباله های عفونی به صورت مستقیم تا مرکز بی خطرسازی حمل شده و در آن مرکز دستگاه ها نصب می شود که فکر کنم اجرای این طرح در قزوین فعلا در حد مطرح شدن در کارگروه کمیته مدیریت پسماند استان قرار دارد.
به گفته این مسوول، این پسماندهای عفونی بعد از بی خطرسازی تحویل سازمان پسماند شهرداری قزوین شده و اقدامات دفع بهداشتی، آهک پاشی و پوشش با خاک بر روی آن انجام میشود، در حال حاضر روزانه چهار تن پسماند عفونی از ۱۰ مرکز پزشکی، درمانی و سازمان بهشت فاطمه جمع آوری شده و از ابتدای سال تاکنون نیز یک هزار تن پسماند عفونی در قزوین تولید شده است.
منابع مالی، مهم ترین چالش اجرای طرح هوشمندسازی مدیریت پسماند
برای اطلاع از آخرین وضعیت طرح هوشمندسازی مدیریت پسماند پزشکی سراغ رییس گروه سلامت محیط معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی قزوین رفتیم تا توضیحات لازم را در این خصوص ارایه دهد، غلامرضا احدی به خبرنگار ایرنا می گوید: پسماندهای پزشکی نوعی از پسماندها هستند که در مراکز درمانی و بهداشتی تولید شده و در چند دسته شبه خانگی و عفونی، شیمیایی دارویی و تیز و برنده تقسیم بندی میشوند.
وی ادامه داد: طرح هوشمندسازی مدیریت پسماند پزشکی در حوزه پسماندهای عفونی بیمارستان ها انجام می شود و طبق قانون و بخشنامه هایی که از قبل وجود داشت، پسماندهای عفونی در همان محل تولید بی خطرسازی و تحویل شهرداری شده و در هر بیمارستان یک دستگاه بی خطر سازی موجود است تا آزمایشهای خاصی بر روی آن انجام دهند.
احدی با بیان اینکه تمامی فرآیندهای یاد شده در طرح هوشمندسازی تجمیع خواهد شد، بیان کرد: پسماندهای عفونی توسط ماشین آلات مجهز که از نظر ایمنی وضعیت مناسبی دارند، از بیمارستان ها به یک محل مرکزی منتقل شده و دستگاه های زباله سوز و بی خطر سازی در مرحله تکمیل این فرآیند قرار میگیرند.
احدی: قزوین دستگاه زباله سوز ندارد و مجبوریم این زباله ها را با دستگاه های بی خطرسازی، بی خطر کنیم و تحویل شهرداری دهیم.
به گفته این مسوول، قزوین دستگاه زباله سوز ندارد و مجبوریم این زباله ها را با دستگاه های بی خطرسازی، بی خطر کنیم و تحویل شهرداری دهیم، درحال که هوشمندسازی در جایی اتفاق می افتد که نرم افزاری وجود داشته باشد تا از بدو تولید پسماند تا زمان انتقال و تحویل به مرکز بی خطرسازی و مراحل آن رصد شود و اینکه چه تعداد در روز پسماند تولید و وارد این دستگاه ها می شود نیز همگی از طریق این سامانه به صورت هوشمند مورد بررسی قرار گیرد تا دستگاه های نظارتی نیز بتوانند به شکل برخط آن را رصد و ارزیابی کنند.
به گفته این مسوول، استان اصفهان در اجرای این طرح پیش قدم شد و در حال اجرای این طرح است، اما در قزوین شرایطی وجود داشت که باید ابتدا شرکتی تجهیزات خود را مستقر و سامانه خود را تجهیز کند تا پسماندها به این شرکت تحویل داده شود که در حال حاضر سامانه در حال تجهیز است و به طور کامل راه اندازی نشده است.
احدی در خصوص کندی اجرای این طرح در قزوین، گفت: بروکراسی ادرای و تشریفات مربوط به مناقصه برای انتخاب و شروع به کار یک شرکت دارای توانمندی در استان با کمترین هزینه باعث کندی روند اجرای این طرح در قزوین شده که طی چند روز آینده قرار است کلید افتتاح این کار رقم بخورد.
رییس گروه سلامت محیط معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی قزوین، بزرگترین چالش اجرای این طرح در قزوین را مربوط به امکانات و منابع مالی دانست و خاطرنشان کرد: در مدیریت پسماند به خصوص پسماندهای ویژه پزشکی هزینه بسیار زیادی برای بیمارستان ها ایجاد میشود که باید منابع مالی کافی وجود داشته باشد و همچنین توانمندی شرکت های خصوصی نیز یکی دیگر از مشکلات در این زمینه بوده و هنوز شرکتی در داخل قزوین از زیرساخت های لازم برای جمع آوری و بی خطرسازی تمامی پسماندهای بیمارستان ها شکل نگرفته است.
رهاورد: از آنجایی که سوزاندن و جمع آوری پسماندهای عفونی پزشکی با رعایت استانداردهای خاص و نظارت های دقیق می تواند به کاهش آلودگی های محیطی و همچنین سلامت عمومی کند، ضروری است تا مسوولان استان قزوین توجه و حساسیت بالایی نسبت به روند اجرای درست و اصولی این طرح داشته باشند.
