۱۵ آبان ۱۴۰۳، ۱۲:۴۷

مهر بررسی کرد؛

تلاش «بریکس» برای دور زدن دلار آمریکا/ طرح «پل بریکس» روی میز آمد

تلاش «بریکس» برای دور زدن دلار آمریکا/ طرح «پل بریکس» روی میز آمد

در اجلاس اخیر بریکس در کازان روسیه، سران چین، هند، ایران و روسیه برای دور زدن دلار آمریکا، راه اندازی یک سیستم پرداخت جدید به نام «پل بریکس» را ارائه کردند.

خبرگزاری مهر، گروه بین الملل: در اجلاس اخیر بریکس در کازان روسیه، سران چین، هند، ایران و روسیه برای دور زدن دلار آمریکا، راه اندازی یک سیستم پرداخت جدید به نام «پل بریکس» را ارائه کردند که در تقابل مستقیم با دلار آمریکا به عنوان ارز مسلط کنونی جهان است. بریکس از زمان تأسیس در سال ۲۰۰۶ تاکنون هدف اصلی خود را مقابله با نظام اقتصادی و مالی دلارمحور قرار داده است.

چرایی تلاش‌های بریکس برای جایگزینی دلار

مقابله بریکس با دلار به دلیل قدرت‌بخشی آن به ایالات متحده است. در واقع یک ویژگی مهم اقتصاد جهانی پس از جنگ جهانی دوم، نقش بین‌المللی دلار است. دلار در جایگاه پرطرفدارترین ذخیره ارزی جهان، بیشترین میزان مبادلات جهان را به خود اختصاص داده است. امروزه دلار تقریباً دو سوم ذخایر ارزی بانک‌های مرکزی جهان را تشکیل می‌دهد و حدود دوسوم تجارت بین‌المللی نیز با همین ارز انجام می‌شود.

نهادهایی همچون صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی، با اتکا به دلار، فعالیت‌های خود را پیش می‌برند و کشورها در امور مالی و پولی خود همچون بازپرداخت وام‌ها، فعالیت‌های تجاری بین‌المللی و ذخیره ارزهای خود در بانک‌های مرکزی، به دلار متکی هستند. نقش بین‌المللی دلار به تثبیت جایگاه جهانی آمریکا در عرصه اقتصادی و سیاسی کمک کرده است. متغیرهایی همچون استحکام و برتری اقتصادی، توان بالای سیاسی و نظامی، نظام حقوقی باثبات و مورد اعتماد باعث شده با وجود پایین بودن نسبی میزان بهره دلار، گرایش به آن در سطح جهانی گسترده باشد.

بنابراین، آمریکا ضمن داشتن این ویژگی‌ها و ظرفیت‌های بازاری بی‌نظیر، به کانون بزرگ جذب کالا، خدمات و سرمایه‌های کشورهای دیگر تبدیل شده است. با این حال، با وجود ظهور آمریکا در مقام رهبر رژیم پولی جهان، به نظر می‌رسد این کشور با مشکلاتی در تداوم موقعیت جهانی خود مواجه است که یکی از آنها سازوکار بریکس است.

با توجه به داده‌ها تا سال ٢٠١٩ حدود ٤٤ درصد از گردش ارزهای خارجی، ٦٣ درصد از بدهی‌های خارجی، ٥٩ درصد از پرداخت وام‌های بین‌المللی، ٦٢ درصد از ذخایر ارزی جهان و ٤٠ درصد از پرداخت‌های بین‌المللی با محوریت دلار به انجام رسیده است. همچنین در بازار ارزهای خارجی، دلار آمریکا ٤٤ درصد از معاملات را به خود اختصاص داده است؛ برای مثال، در سال ٢٠١٧ سهم دلار آمریکا از ذخایر ارزهای خارجی بیش از ٦٠ درصد بوده است، در حالی که یورو ٢٠ درصد ذخایر را به خود اختصاص داد.

اقدامات بریکس برای جایگزینی دلار

بریکس به اعضا اجازه می‌دهد اتکا به ایالات متحده را کاهش دهند. بدین وسیله این بلوک می‌تواند یکجانبه‌گرایی آمریکا را مهار و روابط جنوب-جنوب را تقویت کند. بریکس بدین منظور اجرای این ابتکار سازوکارهای مختلف اقتصادی را دنبال می‌کند.

۱. ایجاد بانک توسعه جدید

این بانک با هدف تأمین مالی پروژه‌های زیربنایی در کشورهای عضو توسط برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی تأسیس شد. این بانک یک جانشین کلیدی برای صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی است که کشورهای در حال توسعه را قادر می‌سازد تا از دلار آمریکا به عنوان واحد پولی صندوق ذخیره خود استفاده نکنند.

۲. استفاده از ارزهای محلی

کشورهای بریکس برای کاهش انحصار دلار به عنوان ارز ذخیره جهان تلاش می‌کنند و در همین راستا تلاش کرده‌اند ارزهای محلی خود را در تجارت منطقه‌ای به کار گیرند.

۳. سوآپ ارزی

سوآپ ارزی ابزاری برای دفاع در برابر آشفتگی‌های مالی است و به کشوری که با بحران نقدینگی مواجه است اجازه می‌دهد عملاً با استفاده از ارز خود از دیگران پول قرض کند. این ابزار یک قرارداد مالی بین دو کشور است که بر اساس آن، توافق می‌کنند تا مقدار مشخصی از ارزهای مختلف را با یکدیگر مبادله کنند. هدف اصلی این قرارداد، مدیریت ریسک‌های ناشی از نوسانات نرخ ارز است. کشورهای عضو بریکس در یک دهه اخیر قراردادهای سوآپ ارزی را برای تسهیل تجارت و سرمایه‌گذاری و دور زدن مبادله با دلار انجام داده‌اند. برزیل و چین در سال ۲۰۱۳ یک قرارداد سوآپ ارزی به ارزش ۳۰ میلیارد دلار امضا کردند که امکان مبادله مستقیم بین رئال برزیل و یوان چین را بدون تکیه به دلار به عنوان ارز واسطه فراهم کرد. این حرکت باعث ارتقای تجارت دوجانبه و کاهش وابستگی به دلار در اقتصادهای بریکس شده است.

۴. جایگزینی مبادلات دلاری با طلا

این اقدام مربوط به قراردادهای خرید نفت اعضای بریکس است. اقدام چین برای خرید نفت با یوان که با طلا هم‌طراز شده است در کنار تلاش روسیه برای فروش نفت در ازای سایر ارزها سبب شده مبادلات تجاری با طلا مورد توجه قرار گیرد. به علاوه چین، روسیه، آفریقای جنوبی و برزیل تولیدکنندگان عمده طلا هستند. چین و هند نیز بزرگترین مصرف‌کنندگان طلا محسوب می‌شوند. سیستم معامله طلا به تقویت ثبات پول داخلی اعضا کمک می‌کند و اعضای بریکس را از شمول قیمت‌گذاری خارجی خارج می‌سازد.

۵. ایجاد سامانه‌های غیر از سوئیفت

سوئیفت مخفف ( Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication) یک شبکه جهانی ارتباطات مالی بین بانکی است که از آن برای انتقال پول و اطلاعات مربوط به تراکنش‌های مالی بین بانک‌ها و مؤسسات مالی در سراسر دنیا استفاده می‌شود. اساس این سازوکار، دلار آمریکا است. چین و روسیه به عنوان دو عضو اصلی بریکس در سال‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۸ سامانه‌هایی را برای جایگزینی سوئیفت ایجاد کردند. چین در سال ۲۰۱۲ سامانه The Cross-Border Interbank Payment System (CIPS) را راه‌اندازی کرد و توانست با گسترش آن به شرکای تجاری، در سال ۲۰۲۱ حدود ۱۳ تریلیون دلار را ثبت و پرداخت کند. روسیه نیز سامانه‌ای موسوم به System for Transfer of Financial Messages ( SPFS) را راه‌اندازی و تا سال ۲۰۲۰ بسیاری از شرکای تجاری خود را به آن متصل کرد. از سال ۲۰۲۲ تلاش برای اتصال این سامانه‌ها و اتصال سایر اعضای بریکس به آنها به انجام رسید.

پوتین و سازوکار پل بریکس

ایالات متحده در سال‌های اخیر تحریم‌ها را علیه ایران، روسیه و چین تشدید کرده است. این امر ایجاب می‌کند که اعضای بریکس سازوکارهای کارآمدتری را در دستور کار قرار دهند. آمریکا در دو دهه اخیر برخی از بانک‌های خارجی را مجبور کرد تا ارتباط خود را با سوئیفت قطع کنند. برای مثال، در سال ۲۰۱۸ سوئیفت ارتباط خود را با ایران متوقف کرد. از سال ۲۰۲۲ نیز حدود ۲۸۲ میلیارد دلار از دارایی‌های روسیه در غرب بلوکه شده و بانک‌های روسی نیز از سیستم سوئیفت حذف شدند. در همین راستا بود که پوتین در اجلاس اخیر بریکس گفت: «ما دلار را رد نمی‌کنیم یا با آن مبارزه نمی‌کنیم اما اگر فرصت استفاده از آن به ما داده نشود، چه کنیم؟ پس از آن ما مجبوریم به دنبال جایگزین باشیم.»

در این نشست، پوتین طرح پل بریکس را مطرح کرد. این طرح بر ارزهای دیجیتال تحت نظارت بانک‌های مرکزی مبتنی است و قادر است ضمن کاهش زمان تراکنش‌ها از چند روز به چند ثانیه، هزینه‌های آن را نیز به حدود صفر برساند.

نتیجه

از ابتدای تأسیس بریکس، جایگزینی سیستم مالی و اقتصادیِ آمریکا و غرب با سازوکارهای مورد نظر بریکس در اولویت قرار داشته است. با این حال در سال‌های اخیر که استفاده آمریکا از نظام تحریم‌ها علیه رقبایی همچون ایران، روسیه و چین افزایش یافته است، این کشورها نیز در صددند تا علاوه بر ابتکارهای پیشین بریکس و استفاده از ارزهای داخلی در مبادلات دوجانبه، از فناوری‌های نوین نیز به این منظور بهره بگیرند.

کد خبر 6277732

برچسب‌ها

لینک خبر

اخبار بین الملل

«لیبرمن»: کابینه نتانیاهو در تمام زمینه‌ها شکست خورده است

«لیبرمن»: کابینه نتانیاهو در تمام زمینه‌ها شکست خورده است

وزیر جنگ سابق رژیم صهیونیستی به ناکارآمدی کابینه این رژیم اذعان کرد.

یکن: هواپیماهای شناسایی ژاپن وارد حریم هوایی چین شده است

یکن: هواپیماهای شناسایی ژاپن وارد حریم هوایی چین شده است

خبرگزاری تسنیم

به دنبال متهم شدن پکن مبنی بر نزدیک شدن جنگنده‌های چینی به هواپیماهای ژاپنی در دریای زرد، وزارت دفاع چین اعلام کرد که هواپیماهای شناسایی ژاپنی چندین‌بار وارد منطقه دفاع هوایی چین شده‌ و جنگنده‌های چینی نیز اقدام به رهگیری و شناسایی آنها کرده است.

پژوهشگر ایرانی برنده جایزه بین‌المللی ارکیده ۲۰۲۵ شد

خبرگزاری ایرنا
حضور نظامی آمریکا در خاورمیانه

حضور نظامی آمریکا در خاورمیانه

خبرگزاری ایرنا

تهران- ایرنا- تارنمای تحقیقاتی اسپانیا در گزارشی آماری به ارزیابی چگونگی آرایش نظامی آمریکا در خاورمیانه پرداخت که طبق آن، واشنگتن با استقرار بین ۴۰ تا ۵۰ هزار نظامی در بیش از ۲۰ پایگاه و عملیات‌ در سراسر آب‌های منطقه، حضور قدرتمندی در خاورمیانه دارد.


لینک های ویژه


گوناگون


آخرین اخبار


تسنیم : تجهیز 1600 دستگاه ناوگان حمل‌ونقل عمومی برای زائران اربعین از همدان

ایرنا : آلودگی هوا در ۱۰ شهر خوزستان؛ اهواز در وضعیت خطرناک

ایرنا : مهران؛ پایانه پیوند قلب‌ها و نماد همبستگی ایرانیان در اربعین امسال

تسنیم : امدادرسانی هلال احمر به 320 نفر در سیل جنوب کرمان؛ 30 روستا درگیر سیلاب

تسنیم : ویسی: تلاش ما کسب عنوان قهرمانی آسیا است/ به آینده دختران تکواندو امیدوارم

مهر : «لیبرمن»: کابینه نتانیاهو در تمام زمینه‌ها شکست خورده است

تسنیم : چهره پلید رژیم صهیونیستی برای جهانیان بیش از پیش آشکار شده است

ایرنا : دوگانه سلامت در خراسان‌شمالی؛ کنترل هاری و تهدید تب مالت

ایرنا : صادرات صنایع دستی مازندران از چه روندی طی می‌کند؟

ایرنا : روایتی از یک بمب شاعرانه...

مهر : روزنامه‌های صبح یکشنبه ۲۲ تیر ۱۴۰۴

مهر : پیکر مطهر ۷ شهید اقتدار ملی در کاشان تشییع شد

ایرنا : روند توزیع شیر خشک مبتنی بر نیاز و عادلانه است/ توزیع با کد ملی و لحاظ سن نوزاد 

تسنیم : درگیری خونین در یک بازی دوستانه در انگلیس+عکس

تسنیم : یکن: هواپیماهای شناسایی ژاپن وارد حریم هوایی چین شده است

مهر : بازدید سفیران کشورها از ساختمان شیشه‌ای؛ نقطه‌ای که نماد مقاومت شد

مهر : آیت الله عبادی زاده: ملت ایران لحظه‌ای از آرمان شهدا عقب‌نشینی نمی‌کند

مهر : همدلی و وحدت خوبی در جنوب استان بوشهر حاکم است

تسنیم : ایران در تولید ماهیان سردآبی آب شیرین رتبه اول دنیا را دارد+فیلم

صدا و سیما : خبر‌های «پشت صحنه»، یکشنبه ۲۲ تیر

مهر : اختلاف درآمدی پزشکان تا ۱۰۰ برابر در کشور

تسنیم : طرح بهسازی شبکه برق در روستای گردشگری هاونان بیرجند آغاز شد

صدا و سیما : هیچ گونه برنامه قطعی آب در دستور کار نیست

ایرنا : صلح دینی چیست؟

ایرنا : سیاست امنیت ملی از موشک تا زنبورک

ایرنا : فیلم|خاطرات جوتی و پالوده شیرازی

مهر : عفاف و حجاب؛ نماد هویت و امنیت زنان مسلمان در برابر هجمه‌های فرهنگی

مهر : قطعی مکرر آب در یاسوج؛ نبود مخازن و فرسودگی شبکه توزیع عامل هدر رفت آب

تسنیم : شناسایی 3800 میلیارد تومان فرار مالیاتی در یزد

مهر : انتقال آب به صنایع ومراقبت ازمیراث تاریخی اولویت مدیریت شهری است

ایرنا : بازدید مدیر کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان از پالایشگاه نفت سپاهان

ایرنا : پلیس مازندران: عامل اخاذی از زنان بازداشت شد

ایرنا : تاکید سخنگوی شورای شهر کرج بر مقاوم سازی ساختمان ها

مهر : سرمربی تیم ملی راگبی بانوان: ایران روی نوار موفقیت است

ایرنا : پیش‌بینی سال آبی بسیار سخت/ مدیریت مصرف آب ناکافی بوده است

مهر : زمانبندی فرآیند برگزاری نوبت دوم آزمون سراسری‌ سال ۱۴۰۴ اعلام شد

مهر : بیمه سهام؛ سنگ بنای اعتماد و امنیت برای سرمایه‌گذاران بورس

ایلنا : گرامیداشت ۵۷ شهید اقتدار ارتش برگزار می شود

ایرنا : رونق خزانه‌گیری کشت دوم شالی زیر سایه رشد قیمت برنج در مازندران

مهر : سکه‌های تاریخی و لیوان نقش‌دار در اسفراین کشف شد

تسنیم : تقاضای واقعی‌تر، بازار آرام‌تر؛ نشانه‌های اصلاح مسیر در فروش خودرو

ایرنا : طرحی اسرائیلی - آمریکایی برای کوچاندن ساکنان غزه به اردوگاه‌هایی در شرق رفح

ایلنا : هشدار روزنامه اصولگرا به تندروها: اگر سقف خانه ترک بردارد، آوار بر سر همه خواهد ریخت

ایرنا : سرمربی تیم شطرنج نوجوانان مشخص شد

ایرنا : وداع با شهید پلیس راه گیلان

مهر : جلوگیری از ادامه سرقت آب از طریق ۱۶۶۳ انشعاب غیر مجاز در خراسان رضوی

ایرنا : پژوهشگر ایرانی برنده جایزه بین‌المللی ارکیده ۲۰۲۵ شد

ایلنا : هشدار نسبت به آتش زدن محصولات کشاورزی/ خطر بقایای گیاهی را جدی بگیرید

مهر : بازتاب تصویر عقل ایرانی اسلامی در میانه نبرد؛خلق یک عقلانیت جدید

Loader

در حال دریافت و بارگذاری جدیدترین اخبار

... لطفا چند ثانیه منتظر بمانید