۱۵ آبان ۱۴۰۳، ۱۲:۴۷

مهر بررسی کرد؛

تلاش «بریکس» برای دور زدن دلار آمریکا/ طرح «پل بریکس» روی میز آمد

تلاش «بریکس» برای دور زدن دلار آمریکا/ طرح «پل بریکس» روی میز آمد

در اجلاس اخیر بریکس در کازان روسیه، سران چین، هند، ایران و روسیه برای دور زدن دلار آمریکا، راه اندازی یک سیستم پرداخت جدید به نام «پل بریکس» را ارائه کردند.

خبرگزاری مهر، گروه بین الملل: در اجلاس اخیر بریکس در کازان روسیه، سران چین، هند، ایران و روسیه برای دور زدن دلار آمریکا، راه اندازی یک سیستم پرداخت جدید به نام «پل بریکس» را ارائه کردند که در تقابل مستقیم با دلار آمریکا به عنوان ارز مسلط کنونی جهان است. بریکس از زمان تأسیس در سال ۲۰۰۶ تاکنون هدف اصلی خود را مقابله با نظام اقتصادی و مالی دلارمحور قرار داده است.

چرایی تلاش‌های بریکس برای جایگزینی دلار

مقابله بریکس با دلار به دلیل قدرت‌بخشی آن به ایالات متحده است. در واقع یک ویژگی مهم اقتصاد جهانی پس از جنگ جهانی دوم، نقش بین‌المللی دلار است. دلار در جایگاه پرطرفدارترین ذخیره ارزی جهان، بیشترین میزان مبادلات جهان را به خود اختصاص داده است. امروزه دلار تقریباً دو سوم ذخایر ارزی بانک‌های مرکزی جهان را تشکیل می‌دهد و حدود دوسوم تجارت بین‌المللی نیز با همین ارز انجام می‌شود.

نهادهایی همچون صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی، با اتکا به دلار، فعالیت‌های خود را پیش می‌برند و کشورها در امور مالی و پولی خود همچون بازپرداخت وام‌ها، فعالیت‌های تجاری بین‌المللی و ذخیره ارزهای خود در بانک‌های مرکزی، به دلار متکی هستند. نقش بین‌المللی دلار به تثبیت جایگاه جهانی آمریکا در عرصه اقتصادی و سیاسی کمک کرده است. متغیرهایی همچون استحکام و برتری اقتصادی، توان بالای سیاسی و نظامی، نظام حقوقی باثبات و مورد اعتماد باعث شده با وجود پایین بودن نسبی میزان بهره دلار، گرایش به آن در سطح جهانی گسترده باشد.

بنابراین، آمریکا ضمن داشتن این ویژگی‌ها و ظرفیت‌های بازاری بی‌نظیر، به کانون بزرگ جذب کالا، خدمات و سرمایه‌های کشورهای دیگر تبدیل شده است. با این حال، با وجود ظهور آمریکا در مقام رهبر رژیم پولی جهان، به نظر می‌رسد این کشور با مشکلاتی در تداوم موقعیت جهانی خود مواجه است که یکی از آنها سازوکار بریکس است.

با توجه به داده‌ها تا سال ٢٠١٩ حدود ٤٤ درصد از گردش ارزهای خارجی، ٦٣ درصد از بدهی‌های خارجی، ٥٩ درصد از پرداخت وام‌های بین‌المللی، ٦٢ درصد از ذخایر ارزی جهان و ٤٠ درصد از پرداخت‌های بین‌المللی با محوریت دلار به انجام رسیده است. همچنین در بازار ارزهای خارجی، دلار آمریکا ٤٤ درصد از معاملات را به خود اختصاص داده است؛ برای مثال، در سال ٢٠١٧ سهم دلار آمریکا از ذخایر ارزهای خارجی بیش از ٦٠ درصد بوده است، در حالی که یورو ٢٠ درصد ذخایر را به خود اختصاص داد.

اقدامات بریکس برای جایگزینی دلار

بریکس به اعضا اجازه می‌دهد اتکا به ایالات متحده را کاهش دهند. بدین وسیله این بلوک می‌تواند یکجانبه‌گرایی آمریکا را مهار و روابط جنوب-جنوب را تقویت کند. بریکس بدین منظور اجرای این ابتکار سازوکارهای مختلف اقتصادی را دنبال می‌کند.

۱. ایجاد بانک توسعه جدید

این بانک با هدف تأمین مالی پروژه‌های زیربنایی در کشورهای عضو توسط برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی تأسیس شد. این بانک یک جانشین کلیدی برای صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی است که کشورهای در حال توسعه را قادر می‌سازد تا از دلار آمریکا به عنوان واحد پولی صندوق ذخیره خود استفاده نکنند.

۲. استفاده از ارزهای محلی

کشورهای بریکس برای کاهش انحصار دلار به عنوان ارز ذخیره جهان تلاش می‌کنند و در همین راستا تلاش کرده‌اند ارزهای محلی خود را در تجارت منطقه‌ای به کار گیرند.

۳. سوآپ ارزی

سوآپ ارزی ابزاری برای دفاع در برابر آشفتگی‌های مالی است و به کشوری که با بحران نقدینگی مواجه است اجازه می‌دهد عملاً با استفاده از ارز خود از دیگران پول قرض کند. این ابزار یک قرارداد مالی بین دو کشور است که بر اساس آن، توافق می‌کنند تا مقدار مشخصی از ارزهای مختلف را با یکدیگر مبادله کنند. هدف اصلی این قرارداد، مدیریت ریسک‌های ناشی از نوسانات نرخ ارز است. کشورهای عضو بریکس در یک دهه اخیر قراردادهای سوآپ ارزی را برای تسهیل تجارت و سرمایه‌گذاری و دور زدن مبادله با دلار انجام داده‌اند. برزیل و چین در سال ۲۰۱۳ یک قرارداد سوآپ ارزی به ارزش ۳۰ میلیارد دلار امضا کردند که امکان مبادله مستقیم بین رئال برزیل و یوان چین را بدون تکیه به دلار به عنوان ارز واسطه فراهم کرد. این حرکت باعث ارتقای تجارت دوجانبه و کاهش وابستگی به دلار در اقتصادهای بریکس شده است.

۴. جایگزینی مبادلات دلاری با طلا

این اقدام مربوط به قراردادهای خرید نفت اعضای بریکس است. اقدام چین برای خرید نفت با یوان که با طلا هم‌طراز شده است در کنار تلاش روسیه برای فروش نفت در ازای سایر ارزها سبب شده مبادلات تجاری با طلا مورد توجه قرار گیرد. به علاوه چین، روسیه، آفریقای جنوبی و برزیل تولیدکنندگان عمده طلا هستند. چین و هند نیز بزرگترین مصرف‌کنندگان طلا محسوب می‌شوند. سیستم معامله طلا به تقویت ثبات پول داخلی اعضا کمک می‌کند و اعضای بریکس را از شمول قیمت‌گذاری خارجی خارج می‌سازد.

۵. ایجاد سامانه‌های غیر از سوئیفت

سوئیفت مخفف ( Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication) یک شبکه جهانی ارتباطات مالی بین بانکی است که از آن برای انتقال پول و اطلاعات مربوط به تراکنش‌های مالی بین بانک‌ها و مؤسسات مالی در سراسر دنیا استفاده می‌شود. اساس این سازوکار، دلار آمریکا است. چین و روسیه به عنوان دو عضو اصلی بریکس در سال‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۸ سامانه‌هایی را برای جایگزینی سوئیفت ایجاد کردند. چین در سال ۲۰۱۲ سامانه The Cross-Border Interbank Payment System (CIPS) را راه‌اندازی کرد و توانست با گسترش آن به شرکای تجاری، در سال ۲۰۲۱ حدود ۱۳ تریلیون دلار را ثبت و پرداخت کند. روسیه نیز سامانه‌ای موسوم به System for Transfer of Financial Messages ( SPFS) را راه‌اندازی و تا سال ۲۰۲۰ بسیاری از شرکای تجاری خود را به آن متصل کرد. از سال ۲۰۲۲ تلاش برای اتصال این سامانه‌ها و اتصال سایر اعضای بریکس به آنها به انجام رسید.

پوتین و سازوکار پل بریکس

ایالات متحده در سال‌های اخیر تحریم‌ها را علیه ایران، روسیه و چین تشدید کرده است. این امر ایجاب می‌کند که اعضای بریکس سازوکارهای کارآمدتری را در دستور کار قرار دهند. آمریکا در دو دهه اخیر برخی از بانک‌های خارجی را مجبور کرد تا ارتباط خود را با سوئیفت قطع کنند. برای مثال، در سال ۲۰۱۸ سوئیفت ارتباط خود را با ایران متوقف کرد. از سال ۲۰۲۲ نیز حدود ۲۸۲ میلیارد دلار از دارایی‌های روسیه در غرب بلوکه شده و بانک‌های روسی نیز از سیستم سوئیفت حذف شدند. در همین راستا بود که پوتین در اجلاس اخیر بریکس گفت: «ما دلار را رد نمی‌کنیم یا با آن مبارزه نمی‌کنیم اما اگر فرصت استفاده از آن به ما داده نشود، چه کنیم؟ پس از آن ما مجبوریم به دنبال جایگزین باشیم.»

در این نشست، پوتین طرح پل بریکس را مطرح کرد. این طرح بر ارزهای دیجیتال تحت نظارت بانک‌های مرکزی مبتنی است و قادر است ضمن کاهش زمان تراکنش‌ها از چند روز به چند ثانیه، هزینه‌های آن را نیز به حدود صفر برساند.

نتیجه

از ابتدای تأسیس بریکس، جایگزینی سیستم مالی و اقتصادیِ آمریکا و غرب با سازوکارهای مورد نظر بریکس در اولویت قرار داشته است. با این حال در سال‌های اخیر که استفاده آمریکا از نظام تحریم‌ها علیه رقبایی همچون ایران، روسیه و چین افزایش یافته است، این کشورها نیز در صددند تا علاوه بر ابتکارهای پیشین بریکس و استفاده از ارزهای داخلی در مبادلات دوجانبه، از فناوری‌های نوین نیز به این منظور بهره بگیرند.

کد خبر 6277732

برچسب‌ها

لینک خبر

اخبار بین الملل

حمله موشکی یمن به اسرائیل فرودگاه بن گوریون را تعطیل کرد

حمله موشکی یمن به اسرائیل فرودگاه بن گوریون را تعطیل کرد

منابع رسانه‌ای رژیم صهیونیستی اعلام کردند که حمله موشکی یمن به سرزمین‌های اشغالی بار دیگر باعث تعطیلی فرودگاه بن گوریون شده و صهیونیست‌ها را به پناهگاه‌ها فراری داد.

پیام‌های راهبردی سخنان ابوعبیده و تغییر معادلات نبرد

پیام‌های راهبردی سخنان ابوعبیده و تغییر معادلات نبرد

خبرگزاری مهر

یک تحلیلگر امور نظامی اعلام کرد که اظهارات اخیر ابوعبیده حامل پیام‌های تازه‌ای از تحول در دکترین رزمی مقاومت فلسطین و ترسیم معادلات جدید نبرد است.

پیام‌های راهبردی سخنان ابو عبیده و تغییر معادلات نبرد

خبرگزاری مهر
رسانه عبری: پاکستان پس از جنگ 12 روزه نگران اقدامات تخریبی اسرائیل است

رسانه عبری: پاکستان پس از جنگ 12 روزه نگران اقدامات تخریبی اسرائیل است

خبرگزاری تسنیم

یک رسانه رژیم صهیونیستی اعلام کرد که بعد از جنگ(تحمیلی) 12 روزه علیه ایران، دولت پاکستان نگران نفوذ بلند مدت اسرائیل در ساختار این کشور است و تدابیری را در این زمینه اتخاذ کرده است.


لینک های ویژه


گوناگون


آخرین اخبار


مهر : سه سانحه رانندگی در محور ارومیه–تبریز ۱۴ مصدوم برجای گذاشت

مهر : سه سانحه رانندگی در محور ارومیه–تبریز۱۴ مصدوم برجای گذاشت

ایرنا : حمله موشکی یمن به سرزمین‌های اشغالی

مهر : حمله موشکی یمن به اسرائیل فرودگاه بن گوریون را تعطیل کرد

ایلنا : پسر تیاگو سیلوا به چلسی پیوست

تسنیم : زاکانی: 8500 خانه، سند دروغگویی اسرائیل درباره حمله به اماکن نظامی است

مهر : ۸ مصدوم در برخورد سه خودروی سواری در جاده سرو ارومیه

ایرنا : مراسم گرامیداشت سردار شهید حاجی‌زاده و شهدای مقاومت در اصفهان برگزار شد

ایلنا : دورکاری ادارات برخی از شهرستان‌های خوزستان در روز شنبه

ایلنا : گابریل موسکاردو به‌صورت قرضی از پاری‌سن‌ژرمن به براگا پیوست

مهر : شنا در آب‌های غیرمجاز آذربایجان غربی منجر به فوت ۲ نفر شد

مهر : شنا در آب های غیرمجاز آذربایجان غربی منجر به فوت ۲ نفر شد

مهر : پیام‌های راهبردی سخنان ابوعبیده و تغییر معادلات نبرد

مهر : پیام‌های راهبردی سخنان ابو عبیده و تغییر معادلات نبرد

تسنیم : رسانه عبری: پاکستان پس از جنگ 12 روزه نگران اقدامات تخریبی اسرائیل است

تسنیم : جهاد اسلامی: برخی حکام عرب در جنایات اشغالگران در غزه همدست هستند

ایرنا : فعالیت ادارات ۶ شهر خوزستان شنبه به صورت دورکاری اعلام شد

مهر : تعطیلی ادارات ۶ شهرستان خوزستان به دلیل گرما و دود تالاب هورالعظیم

مهر : اولین همایش سنج و دمام حسینیون در میناب برگزار شد

مهر : اولین همایش سنج و دمام حسینیون در میناب

ایرنا : اکثریت اسرائیلی ها خواهان پایان جنگ و توافق با حماس هستند

ایلنا : توافق شخصی آدِمولا لوکمن با اینتر؛ آتالانتا بیش از 40 میلیون یورو می‌خواهد

ایرنا : پورعلی به گل‌ گهر سیرجان پیوست

ایرنا : وب آوا | مروری بر اخبار ایرنای خراسان رضوی - ۲۷ تیرماه ۱۴۰۴

ایرنا : تانک‌های آبرامز از استرالیا به اوکراین رسیدند

تسنیم : چمران: سلاح و سکوت، ابزار دیروز و امروز غرب برای مشارکت در جنایات است

تسنیم : شلیک موشک از یمن، توقف پروازها در فرودگاه تل‌آویو

مهر : غرق شدن مرد ۵۰ ساله رودسری در منطقه شنا ممنوع گسگرمحله

مهر : وزارت بهداشت غزه: ۶۵۰ هزار کودک در آستانه مرگ هستند

ایلنا : نقش مخفی کارتال در برد جنجالی پرسپولیس مقابل تراکتور

مهر : هماهنگی مرزبانی ایران و عراق برای تامین امنیت اربعین

ایلنا : تمدید رسمی قرارداد اتان نوانری با آرسنال تا 2030

مهر : دانش‌آموز زنجانی مدال طلای المپیاد جهانی ریاضی را بر گردن آویخت

مهر : جورج عبدالله: بسیج هوادارانم عامل آزادی من است

ایلنا : پورعلی به گل گهر پیوست

ایلنا : انتقال نونی مادوئکه به آرسنال در قراردادی ۵۲ میلیون پوندی

تسنیم : نمایش اقتدار یگان رزم عشایری شهرستان اهر

ایرنا : سفر رئیس موساد به واشنگتن؛اسرائیل برای اخراج فلسطینی‌ها از غزه دست به دامن آمریکا شد

ایرنا : شبی برای آسمانی‌ها؛ تهران در سوگ و افتخار شهدای مظلوم ایستاد + فیلم

مهر : رضایی: اعراب بیدار شوید

تسنیم : برتری پیکان در حضور جباری

مهر : زاکانی: یادمان «بچه‌های آسمان» نماد مقاومت ملت ایران است

مهر : برد پرگل تراکتور در بازی تدارکاتی اردوی ترکیه

مهر : هافبک تراکتور شاگرد تارتار شد

ایرنا : هند به تحریم‌ها و استانداردهای دوگانه اتحادیه اروپا در حوزه تجارت انرژی اعتراض کرد

مهر : مدافع ازبکی استقلال سوپرجام را از دست داد

ایرنا : دانش آموز زنجانی در المپیاد جهانی ریاضی تاریخ‌سازی کرد

مهر : یادمان بچه‌های آسمان؛ فریادی خاموش اما رسواکننده علیه رژیم صهیونیستی

ایرنا : زاکانی: دفاع مقدس دوم، پیروزی ملت در برابر دو قدرت هسته‌ای بود

Loader

در حال دریافت و بارگذاری جدیدترین اخبار

... لطفا چند ثانیه منتظر بمانید