به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، ۱۴ بهمن ۱۳۹۲ خبری در رسانهها منتشر شد که حکایت از مرگ ۲ نفر در صف دریافت توزیع سبد کالا داشت. در آن زمان دولت یازدهم، مرحله اول توزیع سبد کالا برای کمک به اقشار کمدرآمد جامعه را آغاز کرد. آن روز بیبرنامگی، ازدحام جمعیت، بینظمی، سردی هوا و توزیع در مراکز محدود، اتفاقات ناخوشایندی را رقم زد که بازتاب نامناسبی از وضعیت کشور در رسانههای بیگانه داشت.
تجمع مردم و ایجاد صفهای شلوغ به علت محدود بودن مراکز توزیع سبد کالا در بهمن ۱۳۹۲ موجب نارضایتی گستردهای از نحوه توزیع سبدکالا شد. این تجربه ناراحتکنندهای از توزیع بسته غذایی بود که قرار بود به معیشت مردم کمک کند اما کرامت و شأن آنها را زیر سال برد و توزیع به شکلی اتفاق افتاد که سبدهای کالا به دست مشمولان طرح نرسید و قسمت دیگران شد.
عکسها و فیلمهایی که در آن زمان منتشر شد مورد توجه رسانههای ضدانقلاب قرار گرفت. مدیریت دولت برای توزیع سبد کالا آنقدر فاجعه بود که حضور سربازان و ماموران پلیس برای کنترل صفها را اجتنابناپذیر ساخته بود. سبد کالایی که قرار بود با تامین بخشی از نیازهای مادی مردم، کرامت آنها را حفظ کند با آن روش دولت یازدهم به ابزاری برای تحقیر آنها بدل شد.
در سرمای بهمن آن سال در محلهای محدود اعلام شده برای دریافت سبد کالا، مردم صف بسته بودند تا سبد کالایی خود را دریافت کنند. سبدی که به قیمت از دست دادن جان چند نفر تمام شد. آن روز یک مرد ۶۰ ساله در فروشگاهی در کرمانشاه به این علت که مشمول دریافت سبد کالا نبود، دچار ایست قلبی شد و فوت کرد. فرد دیگری نیز در تهران و در منطقه تهرانسر در صف دریافت سبد کالا جان خود را از دست داد.
شب قبل از توزیع سبد کالا نیز مرد جوانی ساکن هشترود با اطلاع از عدم تعلق سبد کالا به وی از طریق پیامک، به دلیل فشار عصبی وارده سکته کرده و راهی بیمارستان شد. تمام این اتفاقات در حالی رخ داد که دولت یازدهم، آن زمان سبد کالایی تهیه شده را میان ۱۴ میلیون خانوار توزیع کرد؛ حدود ۱۰ درصد از سبدهای کالایی که دولت سیزدهم ظرف مدت سه ماه در قالب طرح فجرانه بین مردم توزیع کرد.
تدبیر دولت سیزدهم
دولت سیزدهم طرح راهبردی کالابرگ الکترونیکی برای توزیع سبدهای غذایی با ۱۱ قلم کالای اساسی را در سال ۱۴۰۲ در دستور کار خود قرار داد.
مهمترین گامی که دولت برداشت این بود که قبل از اجرایی کردن این طرح بزرگ، برای اینکه مردم در صفها معطل نشوند و کمبود اقلام غذایی اتفاق نیفتد، زیرساخت مناسب برای آن را مهیا کرد. زیرساختی که بخش عمده آن مربوط به اتصال فروشگاههای زنجیرهای، فروشگاههای خرد و فروشگاههای اینترنتی سراسر کشور به یک شبکه اعتباری بود تا مردم از آن طریق بتوانند بدون تشکیل صف و معطلی هر زمان که خواستند با مراجعه حضوری به نزدیکترین سوپرمارکت، سبد غذایی خود را دریافت کنند. درواقع هزاران واحد خردهفروشی در سراسر کشور، امکان عرضه سبد کالابرگ را در سه ماه اخیر داشتند؛ برعکس سبد کالا در دولت یازدهم که فقط تعداد انگشتشماری از فروشگاههای زنجیرهای مسئول این کار بودند و موجب ایجاد آن فاجعه شدند.
بهمن ۱۴۰۲، طرح فجرانه کالابرگ الکترونیکی به مناسبت پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی از سوی دولت به مرحله اجرا درآمد تا به واسطه آن، بیش از ۶۰ میلیون نفری که مشمول دریافت کالابرگ الکترونیکی بودند بتوانند از یارانه مضاعف این طرح استفاده کنند.
یارانه مضاعفی که در کالابرگ برای مردم درنظر گرفته شده بود، ۱۲۰ هزار تومان بود که دریافت آن پیششرط خرید ۲۰۰ هزار تومان از مبلغ یارانه را داشت اما در طرح فجرانه این پیششرط نیز برداشته شد و مردم بدون نیاز به خرید ۲۰۰ هزار تومان از یارانه نقدی خود، میتوانستند با خرید هر قلم از سبد غذایی، یارانه مضاعف آن را در قالب اعتبار حساب دریافت کنند.
در این طرح که از بهمن ۱۴۰۲ آغاز شد و ۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۳ به اتمام رسید، حدود ۱۴۲ میلیون بسته میان مردم توزیع شد و به جز تشکیل چند مورد صف که در روزهای ابتدایی طرح فجرانه و به علت عدم اطلاعرسانی گسترده شکل گرفته بود، دیگر شاهد تشکیل صف یا عدم وجود کالا نبودیم.
طبق آخرین آماری که «سید رضا یحیوی» مشاور معاون وزیر تعاون در اختیار خبرنگار ایرنا گذاشت، در طرح فجرانه (تا روز ۱۳ اردیبهشت) ۱۴۲ میلیون بسته غذایی در میان مردم توزیع شد که ۱۱۱ همت را به سمت سفره مردم روانه کرد.
وی گفت: نزدیک به ۹۰ درصد از افرادی که در دهکهای یک تا سه درآمدی جامعه هستند از طرح فجرانه کالابرگ استقبال و بیش از ۸۰ درصد کل دهکهای یک تا هفت درآمدی نیز از طریق طرح فجرانه کالاهای موردنیاز خود را خریداری کردهاند. طبق آخرین آمار موجود منتهی به ۱۳ اردیبهشت ۱۴۰۳، بیش از ۲۷ همت آورده دولت و بیش از ۸۴ همت آورده مردم در این بوده است.