به گزارش ایرنا از اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی، عیسی بزرگ‌زاده روز پنجشنبه افزود: تاکنون اعتبار برای طرحهای آبرسانی چهار استان کشور در بودجه انجام گرفته است.
وی با بیان اینکه وزارت نیرو و مسوولان مرتبط به صورت مداوم وضعیت منابع آب مشهد را رصد می کنند، بیان کرد: آخرین توافق ها حاکی از آن است که طرحهای اضطراری قبل از فصل گرما و متناسب با نیازها به میزان پاسخگویی به تنش آبی وارد مدار شوند، البته یکی از طرحها مدیریت مصرف در کنار مدیریت تامین است.
مدیر کل دفتر برنامه ریزی کلان منابع آب و تلفیق بودجه شرکت مدیریت منابع آب ایران ادامه داد: سه سیستم نهاد حاکمیت، بازار و جامعه باید در مدیریت آب همراهی لازم را داشته باشند، به رسمیت شناختن نهاد بازار در گام اول بسیار مهم است، در ادامه و با فعالیت بیشتر بازار آب مانند سایر کشورهای پیشرو در این زمینه به مرور اصلاح خواهد شد.
وی اظهار کرد: یکی از اصلی ترین نگرانی‌ها در راه اندازی بازار آب این است که آب به مثابه کالای اقتصادی و تجاری تلقی شود که این نگرانی تا حد زیادی صحیح است، منتقدان بازار آب معتقدند که تمام مردم حق استفاده از آب را دارند.
عیسی‌زاده گفت: طرح انتقال آب دریای عمان به مشهد اکنون پیشرفت فیزیکی ۱۶ درصدی داشته و به خوبی در حال پیشرفت است، به هیچ عنوان تا این لحظه جیره بندی آب را در دستور کار نداریم.
وی به برنامه هفتم توسعه و پیش‌بینی واگذاری تصدی‌گری‌ها در حوزه آب زیرزمینی به تشکل‌ها اشاره و بیان کرد: نقشه راه موجود نیز به این مهم اشاره دارد و آبخوان‌ها باید توسط تشکل‌های بخش خصوصی مدیریت شود.
راه اندازی بازار آب دارای مبنای قانونی است
رییس کمیسیون آب و محیط زیست اتاق بازرگانی خراسان رضوی نیز در این نشست گفت: ماده هفت قانون توزیع عادلانه آب به راه اندازی بازار آب اشاره دارد و در سال های اخیر با موافقت مسوولان کشوری مقرر شد بازار آب در تمام دشت‌های مشهد راه‌اندازی شود؛ در این زمینه اقداماتی انجام گرفت؛ اما پس از مدتی این طرح حذف شد.
محمد علایی افزود: بر این باورم که در آب ورشکسته شده ایم، ۱۰۰ درصد از سفره های آب زیرزمینی اضافه برداشت انجام گرفته است. چنان که طی سالیان اخیر از ظرفیت تجدیدپذیر دشت مشهد بیش از ۳۰ میلیارد متر مکعب استفاده شده است.
وی اظهار کرد: ۶۰۰ میلیون متر مکعب اضافه برداشت از پروانه اولیه در سال ۱۳۹۸ انجام گرفت، این مساله ناشی از سلب مالکیت آب از مردم بود. چنان که حذف مالکیت مردم از آب سبب شده که مردم دیگر انگیزه ای برای مدیریت آب نداشته باشند؛ لذا حس مالکیت آب را باید به مردم بازگرداند.
رییس کمیسیون آب و محیط زیست اتاق بازرگانی خراسان رضوی گفت: ما با تخصیص جدید آب در دشت‌های ممنوعه مخالف هستیم و بر این باوریم که در حوزه ناترازی آب و انرژی نباید فشاری بر بخش کشاورزی اعمال شود، این در حالی است که پنج ساعت خاموشی چاه‌های کشاورزی در روز، در دستور کار قرار گرفته است.
علایی افزود: برداشت از آبخوان‌ها باید متناسب با میزان بارش باشد نه آن که میزان برداشت همچون سال‌های گذشته ثابت و گاهی نیز بیشتر باشد. تناسب میزان برداشت از آبخوان‌ها با میزان بارش، محقق نخواهد شد؛ مگر آن‌که مدیریت مشارکتی و هم‌افزایی با کشاورزان در دستور کار قرار گیرد.
ضرورت مجهز شدن اندازه‌گیری منابع آبی
مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی نیز اظهار کرد: دو موضوع در مدیریت آب دارای مبنای قانونی است؛ نخست آن که باید به لوازم اندازه‌گیری منابع آبی مجهز باشیم؛ ابزار اندازه‌گیری به مثابه زیرساخت در مدیریت آب است که در صورت عدم توجه به این موضوع، برنامه‌هایی مانند بازار آب محقق نخواهد شد.
محمد علی نعمت‌نژاد افزود: خوشبختانه این مهم در بخش کشاورزی تا حد زیادی محقق گردیده است؛ چنان که بیش از ۹۶ تا ۹۷ درصد به این تجهیزات مجهز شدند.
وی بیان کرد: موضوع دوم بحث مشارکت تمامی ذی‌نفعان و بهره‌برداران است که در این مرحله با ۳۰ تشکل کشاورزی در سطح استان تفاهم نامه امضا کردیم، اعتقاد ما این است که مشارکت باید به کمک بهره‌برداران و ذی‌نفعان محقق شود تا بتوان مدیریت بهینه ای در حوزه آب داشت.
وی یادآور شد: اکنون بیش از ۵۰ درصد از جمعیت مشهد و افزون بر ۶۰ درصد صنایع بر آبخوانی که ظرفیت محدودی دارد، مستقر شده است و باید با کمک یکدیگر این مساله را مدیریت کنیم.
عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد نیز در این نشست گفت: سیاست‌گذاری در دشت های ممنوعه باید به گونه ای باشد که حتی یک قطره اضافه برداشت از دشت ها صورت نگیرد، همچنین گام هایی در جهت کاهش مصرف آب برداشته شود. امید می رود تعادلی میان میزان بارش و برداشت آن برقرار شود.
کامران داوری با بیان اینکه حفظ آب های زیرزمینی و عدم کاهش آب های سطحی صرفا به حفظ وضعیت موجود کمک می کند، افزود: خروج از وضعیت فعلی، مستلزم ایجاد تعادل میان بارش و برداشت است، خوشبختانه شرکت آبفا در حوزه فرهنگی و مدیریت مصرف آب اقدامات ارزشمندی را در دستور کار قرار داده است.
وی بیان کرد: برای جلوگیری از خشکسالی باید به میزان ۴۰ درصد یا کمتر از ظرفیت آبهای زیرزمینی برداشت کرد، در غیر این صورت به سفره آب زیرزمینی و اکوسیستم فشار وارد می شود. تحقق این مهم کار بسیار دشواری است.
