به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا از مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، «شقایق حق جوی جوانمرد» در آیین رونمایی از سکوی توسعه نوآوری و فناوری صنعت پتروشیمی کشور با عنوان «پتروآفرین» با اشاره به تفاوت‌های مفهومی و ماهوی میان «فناوری» و «محصول فناورانه» به تشریح ویژگی‌ها و الزامات این دو حوزه پرداخت و گفت: دانشگاه ها زیست بوم تولید علم هستند و مقالات علمی حاصل مستند کردن تجارب علمی هستند.آن‌چه که در دانشگاه‌ها در نتیجه تولید علم حاصل می‌شود، فناوری است و محصول فناورانه را می‌توان حاصل پیوند نوآورانه میان چند فناوری دانست.
معاون توسعه فناوری‌های راهبردی معاونت علمی، مهم‌ترین هدف و رویکرد «پتروآفرین» را ایجاد سکویی برای توسعه فناوری‌های کلیدی صنعت پتروشیمی دانست و افزود: بومی‌سازی زنجیره ارزش صنعت پتروشیمی، رفع چالش‌ها و نیازهای اساسی صنعت پتروشیمی در حوزه تجهیزات، استفاده از سازوکار اعتبار مالیاتی ذیل قانون جهش تولید دانش‌بنیان، اعطای تسهیلات و حمایت‌های صندوق نوآوری و شکوفایی و بهره‌گیری از ارتباطات بین‌المللی معاونت علمی در راستای تقویت همکاری‌های فناورانه بین‌المللی از مهم‌ترین رویکردهای پتروآفرین هستند.
وی با اشاره به حرکت معاونت علمی طی یک دهه گذشته در مسیر توسعه گفتمان کارآفرینی فناورانه عنوان کرد: معاونت علمی در مسیر کارآفرینی اقتصاد دانش بنیان گام برداشته و تلاشش در جهت تولید محصولات و خدماتی بوده که دارای توانمندی در حل یک نیاز راهبردی کشور، خلق ارزش افزوده، اشتغال‌آفرین و دارای بازار خلق باشند. از مهم ترین دغدغه‌های این معاونت، طی یک دهه گذشته، پیوند فناوری و نوآوری با منابع، گذار از اقتصاد مبتنی بر خام فروشی و منبع‌محوری به سوی یک اقتصاد مبتنی بر فناوری و نوآوری یا کارآفرینی فناورانه بوده است.
معاون توسعه فناوری‌های راهبردی معاونت علمی با اشاره به روند کاهشی صادرات محصولات پتروشیمی بر اساس گزارش‌های بین‌المللی طی یک بازه ده ساله بر یافتن حلقه‌های مفقوده فناوری در زنجیره ارزش پتروشیمی کشورمان و لزوم پیوند نوآوری و فناوری شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان به این صنعت تأکید کرد و گفت: بخشی از این روند کاهشی، ناشی از تحریم‌های ظالمانه است اما موضوعی که باید مورد توجه قرار بگیرد و در این گزارش نیز بدان اشاره شده است، موانع توسعه فناوری و حلقه های گمشده در رنجیره ارزش و فناوری‌های صنعت پتروشیمی است.
حق جوی با بیان این که در فرآیند اجرایی پتروآفرین، گام‌های اجرایی مختلفی پیموده و سعی شد تمامی حلقه‌ای این زنجیره، مرحله به مرحله و از ابتدا شناسایی شود، ادامه داد: در گام نخست، سعی کردیم مهم‌ترین موانع تحقق اقتصاد دانش‌بنیان در صنایع را شناسایی کنیم که از مهم‌ترین این عوامل می‌توان به وجود فاصله معنادار دانش‌بنیان‌ها از صنایع، ناکارآمد بودن تحقیق و توسعه‌ی صنایع و جای خالی دانش‌بنیان‌ها در زنجیره ارزش شرکت‌های صنعتی بزرگ اشاره کرد.
وی افزود: در صنعت پتروشیمی، وجود وندورلیست ایرانی مبتنی بر نیازهای واقعی صنعت پتروشیمی ایران، درک کامل فنی و علمی فناوری‌ها و دانش این حوزه، سرمایه‌گذاری بلندمدت در ابعاد ملی و هدفمند، یافتن بسترهای توسعه فناوری‌های راهبردی، راهکارهای جامع صنعتی و تبادل علمی و فنی در ابعاد بین المللی، ضروری به نظر می‌رسد.
معاون توسعه فناوری‌های راهبردی معاونت علمی گفت: در مسیرمان برخی از مهم‌ترین موانع و چالش‌های بالقوه توسعه فناوری را شناسایی کردیم. در راه توسعه دانش فنی صنعت پتروشیمی کشورمان برخی موانع در بخش‌های حکمرانی، نیروی انسانی، ارتباطات بین المللی و ... به عنوان موانع کلیدی شناخته شدند. همچنین نقش آفرینان این عرصه شناسایی شدند که از جمله آنها می‌توان به نهادهای مالی، شرکت های دانش ینیان و نوپا، دانشگاه، شرکت های صنعتی و دستگاه های مالی اشاره کرد. باید توجه داشت که تنها ۲۰ درصد از توسعه فناوری در محل دانشگاه ها اتفاق می‌افتد و بار سنگین توسعه فناوری بر دوش خود صنایع است؛ به طوری که بیش از نیمی از توسعه فناوری در تحقیق و توسعه شرکت های پیشران و بزرگ دنیا محقق می‌شود و در واقع، پیشران امر توسعه فناوری، شرکت های بزرگ و صنعتی هستند.
حق جوی با اشاره به احصاء راهکارهای مهم و بنیادین برای تشویق صنایع به درک و اجرای توسعه فناوری عنوان کرد: برخی از راه حل های اولیه را پیدا کردیم که از جمله آن ها می توان به وضع مشوق‌های قانونی برای تولیدکنندگان و مصرف کنندگان، ایجاد کنسرسیوم میان شرکت های خصوصی کوچک برای توانمندسازی و ایجاد برند مشترک، شبکه‌سازی همکاری های فناورانه ملی هدفمند با دانشگاه‌ها مراکز تحقیقاتی و با بهره‌گیری از ظرفیت‌های شرکت‌های پژوهش و فناوری پتروشیمی، حمایت مادی و معنوی از فرآیند تبدیل ایده به محصول، تامین هزینه‌های اثبات فناوری در راستای مساعدت یا مشارکت در ایجاد واحدهای مرجع اشاره کرد.
وی ادامه داد: جلوگیری از فعالیت‌های موازی مشابه به ویژه در قطب‌های هم‌سو با حوزه‌های اولویت‌دار، راه‌اندازی سامانه جمع‌آوری تقاضاهای فناورانه صنعت پتروشیمی و بهم‌رسانی، تهیه آیین‌نامه‌های مرتبط برای پرهیز از موازی‌کاری تولید فناوری‌ها و تولید محصولات غیر مؤثر و غیر استاندارد تنها به صرف تولید داخل بودن بدون در نظر گرفتن سایر شرایط، ایجاد شرکت‌های انشعابی به صورت مشترک با هلدینگ‌های بزرگ پتروشیمی برای توسعه و تولید فناوری و محصولات با فناوری پیشرفته، گسترش دایره حمایتی برای حل مشکلات گمرکی و ترخیص کالا شرکت‌های سازنده تجهیزات داخلی و توسعه دهنده‌های فناوری با هدف تامین مواد اولیه و وارداتی مورد نیاز ایجاد فناوری‌ها، تنها بخشی از دیگر راهکارهایی بود که در فرآیند پتروآفرین به آنها رسیدیم.
معاون توسعه فناوری‌های راهبردی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری به تشریح مسیر کلی اجرای پتروآفرین پرداخت و گفت: به طور خلاصه می‌توان گفت که در مسیر پتروآفرین، نخست لایسنس‌های موجود در صنعت پتروشیمی کشور و اهمیت این لایسنس‌ها را شناختیم، در ادامه به گردآوری و تحلیل گروه‌های اصلی توسعه دانش فنی پرداختیم و اولویت‌بندی و انتخاب آنها را براساس نظر جمعی خبرگان و ذی نفعان صورت دادیم. بهم‌رسانی شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور، نخبگان و متخصصان با صنایع، انعقاد قراردادهای بلندمدت، میان مدت و کوتاه مدت، توسعه دانش فنی محصول با توانمندی داخلی و خارجی، پایش و ارزیابی فرآیند تولید و در نهایت تجاری سازی در پتروشیمی های کشور و منطقه از جمله گام های بعدی در این مسیر به شمار می‌روند.
حق جوی در پایان بیان کرد: از رهنمودها و همکاری‌های دکتر دفتری، مدیرعامل شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی و دوستانشان که در مسیر تحقق و اجرای پتروآفرین، گام‌های مهمی برداشتند و تجربیات ارزشمندی در حوزه بومی سازی و تامین نیازهای صنعت پتروشیمی از محصولات تولید داخل دارند و نیز دکتر علی باقری مدیر پژوهش، فناوری و ساخت داخل شرکت ملی صنایع پتروشیمی تشکر می‌کنم.
