به گزارش خبرنگار ایرنا، سگ به واسطه ویژگی وفاداری سالیان سال است که وارد زندگی انسان ها شده و روستانشینان از این حیوان برای حفاظت و حراست از اموال، دام و نگهبانی گله استفاده می کنند البته در مناطق شهری نگهداری سگ های تزئینی بیشتر مرسوم بوده و این نوع حیوانات حتی به اتاق های شخصی افراد نیز راه یافتند.
هر چند مشاهده تردد گاه و بی گاه سگ های ولگرد از حاشیه معابر، داخل پارک ها و تفرجگاه ها و به ویژه جولان در حاشیه باکس های زباله به امری معمول تبدیل شده است اما همچنان شهروندان نگران و دغدغه مند از بروز آسیب و حیوان گزیدگی از سوی این حیوان هستند.
برخی افراد جمع آوری به موقع زباله ها از سوی شهرداری و مکانیزه کردن سطل های زباله را بهترین راهکار برای جلوگیری از پرسه زدن سگ های بلاصاحب در مراکز تفریحی، حوالی مجتمع های مسکونی و خیابان ها اصلی و فرعی می دانند و شماری پیش بینی مکانی برای جمع آوری و هدایت سگ ها ولگرد و عقیم سازی آنان را راهکار اساسی برای حل این معضل تلقی می کنند.
میزان تولید زباله در شهر همدان به روزانه ۴۵۰ تن می رسد که این میزان توسط پاکبانان به خودروی حمل زباله سپس به سایت پسماند پیش بینی شده در ابتدای جاده همدان- تهران منتقل می شود اما با این وجود همچنان شاهد انباشت زباله در حاشیه باکس ها هستیم.
بخشی از زباله های حاشیه باکس ها ناشی از کنکاش زباله گردها برای یافتن پسماندهای قابل فروش است چرا که پس از بر هم ریختن سطل های زباله، پاره کردن پلاستیک و خالی کردن محتویات آن، زباله را در کنار باکس ها رها می کنند.
البته بخش دیگر ناشی از متناسب نبودن تعداد و ظرفیت باکس زباله با جمعیت ساکن در منطقه، قرار دادن زباله در حاشیه باکس به جای انداختن در داخل آن است که گلایه مندی پاکبانان را نیز به همراه داشته است و همین عوامل زمینه ای برای پرسه زدن سگ های ولگرد در حاشیه محل جمع آوری زباله برای یافتن غذا شده است.
با این اوصاف پرسه سگ های ولگرد و بلاصاحب موجب ترس و وحشت شهروندان شده است چرا که دل نگران از هجوم و حمله سگ هستند و هر از چند گاهی نیز اخبارهایی از این دست مبنی بر حمله سگ و آسیب رساندن به افراد به گوش می رسد.
حیوان گزیدگی در همدان بالاتر از میانگین کشوری
بر اساس گزارش علوم پزشکی همدان، بروز حیوان گزیدگی در همدان ۵۰ درصد بیش از میانگین کشوری است با این توضیح که شاخص بروز حیوان‌گزیدگی در کشور ۳۰۵ مورد در ۱۰۰ هزار نفر جمعیت و در استان همدان سال ۱۴۰۱، افزون بر ۴۷۵ مورد در ۱۰۰ هزار نفر جمعیت بوده است.
رییس گروه بیماری های واگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: هشت هزار و ۱۶۳ مورد حیوان گزیدگی سال ۱۴۰۲ در استان ثبت شده که این روند نسبت به سال های گذشته رشد بالای داشته است.
هشت هزار و ۱۶۳ مورد حیوان گزیدگی سال ۱۴۰۲ در استان ثبت شده که این روند نسبت به سال های گذشته رشد بالای داشته است.
یعقوب اندامی اظهار کرد: آمار حیوان گزیدگی در سال ۱۳۹۸ افزون بر ۶ هزار و ۴۴۸ مورد بود که در سال ۱۳۹۹ با روندی کاهشی به ۶ هزار و ۱۵۵ مورد تقلیل یافت.
وی اضافه کرد: اما این آمار از سال ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲ سیر صعودی داشته است به گونه ای که در این سه سال به ترتیب هفت هزار و ۲۸ مورد، هفت هزار و ۸۱۹ مورد و در سال گذشته هشت هزار و ۱۶۳ مورد حیوان گزیدگی در استان همدان ثبت و گزارش شده است.
۶۰ درصد حیوان گزیدگی در مناطق روستایی رخ می دهد
رییس گروه بیماری های واگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان افزود: مهمترین علت رشد آمار حیوان گزیدگی، افزایش شمار سگ های بلاصاحب و پرسه زن در سطح روستاها و شهرها است که باید در کارگروه سلامت و امنیت غذایی استان این موضوع مورد بحث و بررسی قرار گرفته و تدابیر لازم از جمله عقیم سازی، جمع آوری و در صورت نیاز اتلاف آنها اقدام شود.
اندامی گفت: ۷۳.۸ درصد از حیوان گزیدگی های استان مربوط به سگ، ۲۳.۳ درصد گربه و ۲.۹ درصد سایر گونه ها از جمله روباه، گرگ، شغال، اسب الاغ، موش و امثالهم است.
وی بیان کرد: ۶۰ درصد از حیوان گزیدگی در مناطق روستایی به علت فراوانی سگ های بلاصاحب و ۴۰ درصد در مناطق شهری رخ می دهد.
رییس گروه بیماری های واگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان یادآوری کرد: ۱۴ مورد فوت در کشور سال گذشته به علت حیوان گزیدگی و خودداری افراد از پیگیری فرایند درمان و تزریق واکسن رخ داده است که همدان سهمی از این آمار ندارد.
هاری مساوی با مرگ
اندامی با تاکید بر اینکه حیوان گزیدگی و هاری درمانی جز تزریق واکسن ندارد گفت: واکسن در صورت هار نبودن حیوان در سه مرحله و در صورت هار بودن گونه جانوری و در دسترس نبودن برای بررسی هاری آن، باید در چهار مرحله تزریق شود.
وی ادامه داد: در صورت خراش افتادن بر روی بدن از سوی گونه جانوری، پرتاب بزاق حیوان حین پارس کردن به سمت چشم و دهان باید نسبت به تزریق واکسن اقدام شود.
رییس گروه بیماری های واگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی افزود: همچنین در صورت لیسیدن دست کودکان توسط گونه های جانوری بیشتر مواقع کودکان از روی ناآگاهی اقدام به لیس زدن همان محل می کنند و بزاق حیوان وارد بدنشان می شود که باید این موضوع هم مورد توجه قرار گیرد.
اندامی اظهارکرد: برخی بر این باورند در صورت گزش حیوان، یک‌بار تزریق واکسن کافی است در حالیکه تزریق یک نوبت واکسن سه ماه بدن را در برابر ویروس ایمن می کند.
مردم جولان سگ های ولگرد را به ۱۳۷ گزارش کنند
رییس سازمان مدیریت پسماند شهرداری همدان نیز در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: شهر همدان از نظر شمار سگ های بلاصاحب به نسبت شهرهای دیگر ایران، جزو شهرهای پاک محسوب می شود چرا که مردم به دلیل اعتقادات بالای مذهبی کمتر نسبت به نگهداری سگ اقدام می کنند.
بابک مهدی آزاد افزود: جمع آوری سگ های بلاصاحب بر اساس گزارش های مردمی صورت می گیرد بنابراین در صورت تماس شهروندان با سامانه ۱۳۷ و ارائه گزارش سگ های ولگرد تیم هایی از شهرداری برای جمع آوری سگ های بلاصاحب به محل اعزام می شوند.
جلوگیری سگ ها بلاصاحب از ورود گونه های وحشی به داخل شهر
وی گفت: آمارهای دریافتی گویای این است که در رینگ اول و دوم شهر گزارش های اندک و موردی مبنی بر جولان سگ داشته ایم اما در رینگ سوم و حواشی شهر به علت نزدیکی به مناطق روستایی و کوهپایه ای شمار سگ های پرسه زن بیشتر است.
رییس سازمان مدیریت پسماند شهرداری همدان افزود: حضور و جولان سگ های ولگرد در حواشی شهر به نفع مردم ساکن در مناطق مسکونی است چرا که در فصل زمستان با توجه به کمبود طعمه از حضور و تردد شغال به داخل مناطق مسکونی و آسیب زدن به مردم جلوگیری می کند.
مهدی آزاد ادامه داد: در حال حاضر جمع آوری سگ های بلاصاحب با همکاری سازمان های مردم نهاد در حال انجام است البته این سگ ها به متقاضیان در صورت تعهد رها نکردن آن، ارائه می شود.
بخش زیادی از گزش ها در مناطق شهری مربوط به سگ های خانگی است
وی بیان کرد: آمارها گویای این است بیشترین میزان سگ گزیدگی در مناطق شهری مربوط به سگ های بلاصاحب نبوده بلکه گزش ها توسط سگ های خانگی و دارای صاحب صورت گرفته است.
رییس سازمان مدیریت پسماند شهرداری همدان، درباره عقیم سازی سگ ها گفت: در این زمینه شهرداری تنها مکلف به فراهم کردن زیر ساخت ها است و این کار توسط سازمان های مردم نهاد صورت می گیرد.
به گفته مهدی آزاد، محلی برای نگهداری سگ های بلاصاحب در نزدیکی سایت پسماند در نظر گرفته شده است که در حال حاضر بین ۶۰ تا ۱۰۰ قلاده سگ به صورت متغیر در این محل نگهداری می شود و با توجه به اجرای طرح مسکن در نزدیکی این محل باید مکان نگهداری سگ های بلاصاحب تغییر یابد.
وی خواستار ارائه آمار از سوی دانشگاه علوم پزشکی در مورد افرادی که برای درمان حیوان گزیدگی به مراکز بهداشتی مراجعه کردند و محلی که این اتفاق صورت گرفته شد تا در صورت فراوانی گزش سگ در یک محدوده خاص، شهرداری نیز تیم های خود را برای مدیریت آن منطقه و گرفتن سگ های بلاصاحب اعزام کند.
وی با بیان اینکه گزش در مناطق روستایی بالا است گفت: محلی برای جمع آوری سگ های بلاصاحب در شهرها پیش بینی شده اما در مناطق روستایی محلی برای نگهداری سگ های بلاصاحب نیست بنابراین آزادانه رفت و آمد می کنند.
واکسیناسیون یک هزار و ۹۲۶ قلاده سگ ولگرد
مدیرروابط عمومی اداره کل دامپزشکی همدان نیز به خبرنگار ایرنا گفت: این مجموعه مکلف به واکسیناسون سگ های صاحب دار است و درباره سگ های ولگرد و بلاصاحب که در داخل شهر و روستا در حال پرسه زدن هستند تکلیفی ندارد.
احسان همتی افزود: افرادی که دارای سگ های نگهبان، خانگی و زینتی هستند می توانند به مراکز دامپزشکی برای واکسینه کردن حیوان مراجعه کنند.
وی اضافه کرد: در مناطق روستایی نیز کارکنان این مجموعه حین مراجعه برای واکسیناسیون دام، برای تزریق واکسن به سگ ها نیز اقدام می کنند و این کار رایگان است.
مدیرکل دامپزشکی استان همدان نیز در این رابطه، با تأکید بر اینکه واکسیناسیون سگ‌های صاحب دار در راستای پیشگیری از بیماری هاری هر سال در یک نوبت انجام می شود گفت: سال گذشته ۱۵ هزار و ۷۱۴ قلاده سگ در همدان واکسینه شد.
امیرحسین نقی‌پور اظهار کرد: اداره‌کل دامپزشکی سگ‌های ولگردی که توسط شهرداری در محل پناهگاه نگهداری حیوانات جمع‌آوری می‌شوند را نیز واکسیناسیون می‌کند و در این راستا از ابتدای امسال تاکنون یک هزار و ۹۲۶ قلاده سگ واکسینه شدند.
وکیل دادگستری: شهرداری مکلف به سماندهی سگ های ولگرد است
رییس کمیسیون محیط زیست و حمایت از حقوق حیوانات کانون وکلای دادگستری همدان نیز گفت: طبق بند ۱۵ ماده ۵۵ شهرداری ها وظیفه ساماندهی سگ های بلاصاحب بر عهده شهرداری ها است هر چند کارگروه استانی متشکل از علوم پزشکی، دامپزشکی، دادستانی و چند نهاد دیگر در این باره تصمیم گیری می کنند.
غزاله کوثری به خبرنگار ایرنا بیان کرد: به طور حتم در صورت گزش سگ باید شهرداری پاسخگو باشد اما اگر این اتاق داخل مجموعه رخ دهد از منظر قضایی برای او نیز سهم تقصیر پیش بینی شود.
این وکیل پایه یک دادگستری مثال زد: در پرونده ای که در مرجع قضایی این استان تشکیل شد یک مورد حیوان گزیدگی در داخل محوطه دانشگاه علوم پزشکی همدان رخ داد که کارشناس حوادث علاوه بر شهرداری برای دانشگاه علوم پزشکی هم در بروز این حادثه سهم تقصیری معین کرد.
کوثری با بیان اینکه شمار پرونده ها و شکایات ناشی از سگ گزیدگی بسیار اندک است اظهار کرد: شهرداری در ساماندهی سگ های بلاصاحب خوب ورود کرده است و برخی مواقع حتی با وجود رفت و آمد چند توله سگ در محیط شهری و نارضایتی مردم از مزاحمت و سر و صدای آنها، در صورت تماس با شهرداری بلافاصله تیم های پیش بینی شده نسبت به جمع آوری سگ ها اقدام کردند.
تشکیل ۱۹ پرونده در پزشکی قانونی
مدیرکل پزشکی قانونی همدان هم به خبرنگار ایرنا یادآوری کرد: پارسال ۱۹ مورد مراجعه به پزشکی قانونی برای تعیین خسارت به منظور دریافت دیه برای سگ گزیدگی داشتیم که شامل ۱۷ مرد و ۲ زن می شود.
محمد مالمیر با بیان اینکه سال گذشته فوتی ناشی از سگ گزیدگی نداشتیم اضافه کرد: بیشتر گزش ها از ناحیه دست و پاهای مصدومان بوده است.
رهاورد:
به نظر می رسد با توجه به گسترش روزافزون حوادث مربوط به سگ گزیدگی در همدان، دستگاه های متولی از جمله شهرداری ها و دانشگاه علوم پزشکی با تشکیل یک کارگروه ویژه راهکارها و تهمیدات ویژه ای را به منظور پیشگیری و کاهش این گونه حوادث بیاندیشند.
