به گزارش ایرنا، بارندگی بهار امسال باری دیگر طراوت و شادابی را به باغ‌ها و گندم‌زارهای استان مرکزی برگرداند، کوه‌ها و باغ‌ها سبز و درختان پربار شده‌اند و این بارندگی‌ها شاید سدهای تشنه را کاملا سیراب نکرد، اما باغ‌ها و مزارع را جانی دوباره بخشید.
اما متاسفانه باتوجه به مسائل تغییر اقلیم و خشکسالی نمی‌توان روی توان آسمان برای جبران تمام خسارت‌ها حساب کرد و تکرار این بارندگی‌ها در بهار سال‌های آینده نیز غیرقابل پیش‌بینی و شاید دور از ذهن است.
تمام این بررسی‌ها و پیش‌بینی‌ها تلنگر و نهیبی است که باید جدی گرفته شود، به نظر می‌رسد در کنار اقدامی مانند طرح کاشت درخت و این‌گونه موارد نیاز است از میزان آبی که آسمان هدیه می‌دهد به درستی استفاده شود و اجازه دهیم میزان اضافی آب ناشی از بارندگی در آغوش زمین برای روزهای خشک بماند.
یکی از بخش‌هایی که صرفه‌جویی و مصرف درست می‌تواند حفاظت بیشتر از آب در دسترس را محقق کند بخش کشاورزی است که آبیاری نوین در آن به جلوگیری از مصرف بیش از حد آب، پرت آن و در مقابل افزایش راندمان این مایه حیات بخش کمک می‌کند.
برای این موضوع نیاز است وضعیت باغ‌ها و مزارع استان مرکزی و تجهیزشان به سیستم آبیاری نوین بررسی و میزان پیشبرد طرح‌های آبیاری نوین بررسی شود.
امداد بارندگی‌های بهاری به چاه‌های باغی
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی گفت: بارندگی‌های بهاری امسال بسیار مفید بود و اگر این بارندگی رخ نمی‌داد چاه‌های آب برای آبیاری باغ‌ها روشن و میزان آب بیشتری استخراج می‌شد که افت آب‌های زیرزمینی اتفاق می‌افتاد.
«علی اصغر زارعی» بیان کرد: باتوجه به اینکه میزان بارندگی قابل پیش‌بینی نیست و ممکن است به عنوان نمونه سال آینده این میزان بارندگی رخ ندهد، باید از سیستم‌های نوین آبیاری استفاده شود.
وی ادامه داد: ۲۵ هزار هکتار از باغ‌های استان مرکزی به آبیاری تحت فشار مجهز شده‌اند و پیگیری این موضوع کماکان ادامه دارد.
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی افزود: آبیاری باغ با روش‌های نوین که سیستم تحت فشار و قطره‌ای است راندمان ۹۰ درصدی آب را دارد در صورتی‌که استفاده از روش سنتی غرق آبی ۴۵ درصد راندمان آب را محقق می‌کند.
زارعی عنوان کرد: آبیاری نوین باعث هدایت آب به ریشه درخت و گیاه و مانع رشد علف‌های هرز و پرت آب می‌شود.
آبیاری بعد از یک روز بارانی
وی در پاسخ به این سوال که چرا بعد از یک روز بارانی برخی از باغداران اقدام به آبیاری می‌کنند؟ گفت: متاسفانه باغداران و کشاورزان به دلیل وجود چاه‌های شراکتی و استفاده از آب چاه به صورت نوبتی با وجود بارندگی مناسب باز هم اقدام به آبیاری می‌کنند که این موضوع نه تنها کمک کننده نیست بلکه آسیب‌زا است و مانع تنفس درخت و گیاه می‌شود که در این خصوص نیاز به فرهنگ‌سازی است.
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی اظهار کرد: امسال میزان خسارت باغی ناشی از بارندگی نسبت به سال ۱۴۰۲ کاهش یافته است، اما میزان دقیق خسارت به ادامه بارندگی‌های بهاری بستگی دارد.
بارندگی‌های بهاری سال جاری تاکنون در مجموع چهار هزار میلیارد ریال خسارت به باغ‌های استان مرکزی وارد کرده است.
وی ادامه داد: خسارت وارده شده در غالب شهرهای استان به ویژه ساوه، شازند، کمیجان به مساحت چهار هزار هکتار از مجموع ۷۶ هزار هکتار مساحت باغی استان است.
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی افزود: میزان محصولی که از بارندگی خسارت دیده، چهار هزار و ۵۰۰ تن است که شامل محصولاتی از جمله زردآلو، آلو، هلو و بادام می‌شود.
زارعی اظهار کرد: بارندگی‌های بهار امسال نسبت به سال قبل مناسب‌تر بود و باغ‌های استان از این بارندگی‌ها به خوبی بهره‌مند شدند.
حال خوب گندم و جو استان مرکزی از بارش‌های بهاری
مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی گفت: بارندگی‌های بهاری استان مرکزی بر مزارع گندم و جو با کشت آبی تاثیر خوبی داشت و تداوم بارندگی در اردیبهشت ماه شرایط را مطلوب‌تر ساخته است.
«علیرضا کیشانی» با اشاره به افزایش بارش‌های بهاری سال جاری نسبت به سال قبل، بیان کرد: این بارندگی‌ها در افزایش میزان آب‌های زیرزمینی و آب‌های جاری تاثیرگذار بود که اثر مثبت آن بر مزارع آبی است.
وی خاطر نشان کرد: مزارع دیم تاثیر قابل توجهی از بارندگی‌های بهاره دریافت نمی‌کنند و بیشترین تاثیر را بر این قسمت بارندگی فصل پاییز و اوایل زمستان دارد که به دلیل کمبود بارش در سال گذشته به بخشی از مزارع گندم دیم استان مرکزی خسارت وارد شد.
مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی عنوان کرد: استان مرکزی در مجموع ۴۳ هزار هکتار گندم آبی، ۴۵ هزار هکتار جو آبی دارد و هم‌اکنون وضعیت مناسبی دارند.
کیشانی گفت: به دلیل کمبود بارندگی در فصل پاییز و اوایل زمستان سال گذشته حدود ۲۵ تا ۳۰ هزار هکتار از مزارع گندم دیم استان آسیب دید و بارندگی فصل بهار این خسارت را جبران نمی‌کند.
بیشتر بخوانید:
کاهش ۶۳ درصدی بارندگی در استان مرکزی مهمترین نگرانی برای تولیدات کشاورزی است
وی ادامه داد: ۲۰۰ هزار هکتار از مزارع گندم استان مرکزی مربوط به مزارع دیمزار است که از این مساحت حدود ۳۰ هزار هکتار به دلیل کمبود بارندگی‌های فصل پاییز و اوایل زمستان سال گذشته آسیب دید.
مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی افزود: مزارع جو دیمزار استان نیز ۱۳ هزار هکتار است که این مساحت از کم‌آبی‌های مذکور خسارت خاصی متحمل نشد و مشکلی وجود ندارد.
۴۸ درصد اراضی استان مرکزی مجهز به آبیاری نوین است
مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی هم گفت: این استان جزو پنج استان نخست کشور در ایجاد و راه‌اندازی سامانه نوین آبیاری در بخش کشاورزی است.
«رسول شمسی» بیان کرد: از مجموع ۱۶۲ هزار هکتار از اراضی و باغ‌های مستعد آبیاری نوین استان مرکزی، ۷۶ هزار هکتار که ۴۸ درصد مجموع این مساحت را شامل می‌شود تحت سامانه آبیاری نوین و کانال‌های آبیاری قرار گرفته است.
وی در خصوص ادامه روند راه‌اندازی سامانه نوین آبیاری تصریح کرد: اجرای این طرح همچنان ادامه دارد و میزان پیشرفت به تامین اعتبار برای این بخش مرتبط است.
مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی عنوان کرد: گام مهم دیگر در خصوص بحث مدیریت مصرف آب و استفاده بهینه از آن مربوط به مدیریت آب در مزرعه و توزیع آب با بالاترین راندمان و با کمترین میزان پرت آب است.
بیشتر بخوانید:
۱۸۰ میلیارد ریال به اجرای طرح سامانه آبیاری نوین در استان مرکزی اختصاص یافت
شمسی ادامه داد: مدیریت مصرف آب در بخش قابل توجهی از ۷۶ هزار هکتاری که تحت پوشش آبیاری نوین قرار دارند اعمال و تحت آبیاری قطره‌ای و نوار پیپ است که ۹۰ تا ۹۵ درصد در مصرف آب صرفه‌جویی می‌شود.
وی تاکید کرد: جایگزینی تجهیزات فرسوده، اصلاح روند کشاورزی و باغداری از جمله به کارگیری روش‌های موثر در از بین بردن علف هرز در کنار مدیریت آب در مزرعه به هدفمند استفاده شدن از میزان آب در دسترس کمک می‌کند که باتوجه به خشکسالی‌ها این برنامه در تداوم رونق باغداری و کشاورزی موثر است.
مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی خاطر نشان کرد: آب و هوای کشور و به تبع آن استان مرکزی گرم، خشک و نیمه خشک است و این مسئله به دلیل مسائل تغییر اقلیم تشدید شده اما در مجموع از دیرباز وجود داشته است.
بیشتر بخوانید:
فرسایش خاک و کمبود آب ۲ خطر مهم پیش‌روی استان مرکزی
شمسی ادامه داد: کشاورزان از گذشته با اشراف به این موضوع اقداماتی از جمله حفر قنات انجام می‌دادند که در استان مرکزی سه هزار کیلومتر قنات حفر که ۲ هزار و ۴۰۰ رشته از آن همچنان دایر است.
وی افزود: با گسترش تکنولوژی و افزایش میزان برداشت از منابع چاه‌های آب مجاز و غیرمجاز و در کنار آن کاهش میزان بارندگی نیاز به برنامه‌ریزی دقیق‌تر برای برداشت از منابع آبی بیش از گذشته است.
مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی تاکید کرد: برنامه‌های ایجاد سامانه نوین آبیاری، احداث کانال‌ها، لوله‌گذاری و نوسازی تجهیزات آبیاری لازمه استفاده از منابع آبی کنونی و جلوگیری از خشک شدن باغ و مزارع است.
کلام آخر: آنچه که مسلم است برای تداوم سبزی و زندگی باغ و بوستان‌ها و چرخش باد لا به لای دریای خوشه‌های گندم نیاز به آب است که باتوجه به مسائل خشکسالی باید از میزان آب در دسترس به درستی استفاده و حفاظت کرد.
اجرای طرح‌های آبیاری نوین باید در کنار فرهنگ‌سازی در بخش باغداران و کشاورزان به صورت گسترده انجام شود که البته این موضوع شاید نیاز به کمک بین دستگاهی داشته باشد که با توان و سرعت بیشتری انجام پذیرد، چراکه به ازای هر روز تعلل میزان قابل توجهی از ذخایر باارزش آب از بین می‌رود.
بیشتر بخوانید:
لب‌های تشنه زمین و ناگفته‌هایی از تنش آبی در استان مرکزی
استان مرکزی با وجود صنعتی بودن در زمره ۱۰ استان نخست کشور در بخش کشاورزی است که ۹۰ هزار بهره‌بردار شامل ۲۰ درصد شاغلان استان در این حوزه فعال هستند.
۶۷۰ هزار هکتار اراضی باغی و کشاورزی در استان مرکزی وجود دارد که یک و ۲ دهم درصد تولیدات کشاورزی مازاد بر نیاز استان به سایر مناطق ارسال می‌شود.
این استان رتبه اول در تنوع تولید گل و گیاهان زینتی، رتبه دوم تولید گل‌ها شاخه بریده، رتبه سوم در تولید گل و گیاهان زینتی، رتبه دوم سطح زیر کشت و تولید انار کشور، رتبه ششم تولید پسته، مقام هشتم تولید گل محمدی، مقام نهم در تولید انگور، رتبه سوم در تولید لوبیا و رتبه پنجم در تولید جو را به خود اختصاص داده است.
استقرار ایستگاه انار ساوه، پژوهشکده گل و گیاهان زینتی محلات، ایستگاه ملی تحقیقات لوبیای خمین، وجود شعبه ششم تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی، وجود ایستگاه تحقیقات ماهیان زینتی و مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی نیز از ظرفیت‌های علمی و تحقیقاتی استان مرکزی است.
همه این موارد اهمیت و جایگاه مهم این استان در بخش باغداری و کشاورزی را نشان می‌دهد و حمایت‌های مالی از اجرای طرح‌هایی مانند آبیاری نوین به تداوم و رونق کشاورزی در این استان کمک می‌کند.
