این در حالی است که از ابتدای سال جاری تاکنون بارندگی‌های بسیار خوبی در این استان اتفاق افتاده و این بارندگی‌ها موجب خوشحال شدن همه مردم، سبز شدن مراتع و اراضی کشاورزی و به جریان افتادن آب رودخانه و چشمه‌ها شده است.
اما بنا به گفته مسئولان ذی ربط همچنان استان با کمبود آب مواجه است و آب موجود در سدها به اندازه قابل قبول نیست و مردم و کشاورزان باید همچنان در مصرف آب صرفه جویی کنند.
۷۵درصد از حجم مخازن سدهای خراسان شمالی خالی است
سید عقیل مرتضوی مدیر عامل شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی در گفت و گو با ایسنا، اظهار کرد: ۷۵ درصد از حجم مخازن سدهای این استان خالی است.
وی با اشاره به اینکه وضعیت آب موجود در سدهای استان مناسب نیست و باید به مدیریت مصرف توجه ویژه داشت، افزود: میزان بارندگی در سال آبی جاری ۳۱ درصد افزایش یافت و طبق آمار ایستگاه‌های این شرکت در سال آبی جاری تا پایان فروردین ماه حدود ۱۸۶ میلی متر بارندگی ثبت شد که به نسبت مدت مشابه سال گذشته ۳۱ درصد افزایش یافت.
وی ادامه داد: اما میزان بارندگی‌های انجام شده نسبت به دوره آماری بلند مدت روند کاهشی داشته است و از سوی دیگر طبق پیش بینی‌های اداره کل هواشناسی استان دمای هوا دو درجه سانتی گراد افزایش خواهد یافت.
مرتضوی اظهار کرد: در واقع هر یک درجه افزایش دما، مصارف را به صورت تصاعدی بالا می‌برد و کاهش میزان بارندگی‌ها نسبت به دوره بلند مدت و افزایش دما سبب می‌شود تا مصرف کنندگان در صورت عدم رعایت الگوی مصرف به زحمت بیفتند.
وی با بیان اینکه حجم مخازن سدهای استان ۲۲۲ میلیون متر مکعب است، تصریح کرد: در این موقع از سال(۳۰ فروردین ماه) در سال گذشته سدهای استان ۵۴ میلیون متر مکعب آب وجود داشت که در ۳۰ فروردین امسال به ۵۰ میلیون متر مکعب رسیده که با کاهش هفت درصدی مواجه هستیم.
به گفته این مقام مسئول، ۵۰ درصد از حجم سد شیرین دره، ۴۶ درصد از حجم سد چندیر، ۴۲ درصد از حجم سد گلول، ۱۱ درصد از حجم سد بیدواز و ۶ درصد از حجم سد بارزو دارای آب است.
وی ادامه داد: در فروردین ماه ۱۲ میلیون متر مکعب آب وارد سدهای استان شده که بیشترین آب وارد شده به سد شیرین دره با مقدار ۶ میلیون متر مکعب بوده است.
برق مصرفی چاه‌های کشاورزی خراسان شمالی ۱۵ درصد کاهش یافت
مدیر عامل شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی اعلام کرد: با اجرای دستورالعمل مدیریت توامان آب و برق در این استان، مصرف برق چاه‌های کشاورزی استان در سال ۱۴۰۲ در مقایسه با سال ۱۴۰۱ به طور متوسط ۱۵ درصد کاهش یافته است.
وی اظهار کرد: بیشترین کاهش مصرف در دشت‌های ممنوع و بحرانی صفی آباد، بجنورد و سملقان با میانگین حدود ۳۰ درصد کاهش بوده است.
مرتضوی توضیح داد: به تبعیت از کاهش مصرف برق، مصرف آب زیرزمینی از چاه‌های کشاورزی استان نیز در این مدت کاهش یافته است.
وی بیان کرد: با توجه به پایش انجام شده توسط کمیته مدیریت توامان آب و برق در استان، حدود ۲۷۰ حلقه چاه در سال گذشته در استان مشمول مصرف بیشتر برق بوده‌اند و شامل محدودیت مصرف برق شده و یا خواهند شد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی افزود: در سال گذشته به منظور حفاظت از منابع آب زیرزمینی استان، ۲۳۰ حلقه چاه غیرمجاز مسدود شده و با این کار از برداشت غیرمجاز حدود دو میلیون متر مکعب آب زیرزمینی جلوگیری شده است.
وی گفت: در راستای مدیریت برداشت از منابع آب زیرزمینی استان طی سال گذشته، ۵۸ دستگاه شمارشگر هوشمند آب و برق بر روی چاه‌های کشاورزی استان نصب شده و حدود ۱۳۰ مورد پروانه بهره برداری نیز تعدیل شده است.
مرتضوی خاطر نشان کرد: پیشتر اطلاع رسانی لازم به همه چاهداران استان مبنی بر محدویت منابع آب و سازوکار مدیریت توامان آب و برق چاه‌های کشاورزی انجام شده و با توجه به شمارشگرهای هوشمند آب و برق نصب شده بر روی چاه‌های کشاورزی، به محض اتمام مصرف سهمیه آب تعیین شده، برق چاه‌های کشاورزی قطع شده و تا سال آبی آینده قابل شارژ مجدد نیست.
وی گفت: ضروری است چاهداران استان قبل از اقدام به هرگونه کشت، از میزان آب موجود و مندرج در پروانه قانونی خود مطلع باشند.
وجود ۳۰ رشته قنات خشک شده در استان
ابراهیمی سرپرست مدیریت مطالعات پایه شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی در ادامه در گفت و گو با ایسنا، بیان کرد: روند آبدهی قنات‌ها در خراسان شمالی همچنان رو به کاهش است و این امر نیز ناشی از تغییر اقلیم است.
وی تاکید کرد: در واقع منبع تغذیه قنات‌ها در این استان برف است اما متاسفانه برف اثرگذاری طی چند سال گذشته در این استان نباریده که موجب تغذیه قنات‌ها شود. ریزش برف وجود داشته اما ماندگار نبوده است.
ابراهیمی با بیان اینکه خشکسالی در این استان حتی موجب خشک شدن قنات‌ها نیز شده است، گفت: بر اساس بررسی‌های صورت گرفته از ۶۵۳ رشته قنات موجود در این استان ۴۷۰ رشته قنات فعال و ۱۸۳ رشته نیز به دلایل مختلف غیر فعال بوده که ۳۰ رشته قنات از این تعداد خشک شده اند.
صدور ۴ مجوز چاه به جای قنات در سال گذشته
وحید واسطه معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه‌ای خراسان شمالی نیز در گفت و گو با ایسنا بیان کرد: در سال گذشته چهار مجوز چاه به جای قنات توسط این شرکت صادر شده است.
وی افزود: مجوزهای صادر شده به علت کم آبی و یا خشک شدن آب قنات بوده و یا اینکه نقص فنی داشته است.
بارندگی‌های امسال تاثیر زیادی در قنات‌های عمیق نداشته است
سامان محمدی مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی نیز در گفت و گو با ایسنا، اظهار کرد: ۶۵۳ رشته قنات در خراسان شمالی وجود دارد که تعدادی از آن‌ها که در مناطق کوهستانی واقع شده از عمق کمتر و آن‌هایی که در مناطق کویری استان قرار دارند از عمق بیشتری برخوردار هستند.
وی افزود: خراسان شمالی یکی از استان‌هایی است که با خشکسالی شدید مواجه است و خشکسالی سبب شده تا قنات‌ها با کاهش دبی آب مواجه شوند.
محمدی ادامه داد: آب قنات‌های استان نسبت به دوره آماری که ۱۰ ساله است ۳۰ تا ۳۵ درصد کاهش پیدا کرده است.
وی با اشاره به بارندگی‌های خوبی که از ابتدای سال جاری تاکنون در این استان اتفاق افتاده است، تاکید کرد: پیش‌بینی می‌شود آب قنات‌ها در شهرستان‌های بجنورد و راز و جرگلان که عمیق نیستند با بارندگی‌های اخیر تا حدودی جبران شود اما این مشکل در قنات‌های عمیق شهرستان‌های گرمه، جاجرم و اسفراین به علت تغییر اقلیم وجود داشته باشد.
رشد بارش باران در سال جاری
علیرضا گلرخ رئیس گروه هواشناسی کاربردی اداره کل هواشناسی خراسان شمالی در ادامه در گفت و گو با ایسنا، از رشد ۱۹.۵ درصدی بارش باران در سال ۱۴۰۳ نسبت به مدت مشابه سال گذشته خبر داد.
وی اظهار کرد: میزان بارندگی در استان از ابتدای فروردین ماه تاکنون ۵۸.۶ میلیمتر بوده که این میزان پارسال ۲۰.۱ میلیمتر بوده است.
گلرخ با اشاره به بارندگی‌های این سال زراعی، گفت: بارندگی از ابتدای مهر ماه سال گذشته تا ۱۸ اردیبهشت ماه امسال ۱۸۵.۸ میلیمتر بوده و این میزان در بلندمدت ۱۹۹.۴ میلیمتر بوده است. میزان بارندگی‌ها در این سال زراعی نسبت به دوره بلندمدت، کاهش ۶.۸ درصدی داشته است.
وی ادامه داد: بارندگی‌ها در سال زراعی گذشته ۱۳۲ میلیمتر بوده که بارندگی‌های انجام‌شده در این سال زراعی نسبت به سال گذشته ۴۰.۷ رشد داشته است.
رئیس گروه هواشناسی کاربردی اداره کل هواشناسی خراسان شمالی گفت: ۷۷.۲۵ درصد پهنه خراسان شمالی در یک سال گذشته درگیر انواع خشکسالی بوده است. ۲۷.۶۱ درصد پهنه استان درگیر خشکسالی خفیف، ۲۸.۲۱ درصد درگیر خشکسالی متوسط، ۲۵.۶۴ درصد درگیر خشکسالی شدید و ۵.۸۰ درصد درگیر خشکسالی بسیار شدید بوده است.
وی افزود: از بین شهرستان‌های استان بام و صفی‌آباد ۱۰۰ درصد درگیر خشکسالی است. همچنین شهرستان شیروان با ۴۹.۶۷ درصد شرایط بهتری را نسبت به سایر مناطق استان از لحاظ خشکسالی دارد.
انتهای پیام
