چند سالی می‌شود که وقتی رسانه‌ها را رصد می‌کنیم، خبرهایی با محتوای جوانی و پیری جمعیت با فراوانی تقریبا بالا به چشم می‌خورد.
اهمیت پرداختن به موضوع جوانی جمعیت بر کسی پوشیده نیست و با نگاه کردن به آمارها و تحلیل آن‌ها می‌توان به این نتیجه رسید که برای اینکه در سال‌های پیش رو ایرانی پیر و با چالش نداشته باشیم باید اقداماتی را در حوزه جوانی جمعیت دنبال کنیم.
به گزارش ایسنا و به نقل از سازمان ثبت احوال کشور و بر اساس اطلاعات مرکز رصد جمعیت کشور، در سال گذشته یک میلیون و ۵۷ هزار و ۹۴۸ ولادت به ثبت رسیده است.
مرکز رصد جمعیت کشور، میزان نرخ خام فوت کل کشور در ۹ ماهه سال گذشته را هم برابر با ۵.۱ در هزار نفر اعلام کرده، البته در این بخش از آمارها هرمزگان با نرخ ۳.۹ در هزار نفر جمعیت کمترین نرخ فوت را در بین استان‌ها داشته است.
باتوجه به اهمیت حوزه فرزندآوری، در تمام کشور قرارگاه جوانی جمعیت شکل گرفته، در هرمزگان هم این قرارگاه فعال بوده و ضمن تدوین برنامه‌های عملیاتی سالانه، در طول جلسات مستمر توسط علوم پزشکی موضوعات مختلف این حوزه بررسی می‌شود.
تجهیز و ساماندهی ۱۴ خوابگاه متاهلی
غلامعلی جاودان - رئیس دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان- در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا در هرمزگان درباره اقدامات صورت گرفته در حوزه جوانی جمعیت در طول سال گذشته گفت: برآورد اعتبارات مورد نیاز جهت انجام اقدامات و فعالیت‌های سالانه و پایش و نظارت کامل برنامه‌ها و عملکرد کمیته‌های تخصصی بر اساس شاخص‌های مرتبط تا سطح شهرستان از مواردی است که پیگیری شده است.
وی، ایجاد هماهنگی بین دستگاهی جهت تصمیم‌گیری و اجرای بهتر برنامه‌ها و مطالبه‌گری تمام مصوبات قرارگاه تا حصول نتیجه اجرایی را از دیگر مواردی دانست که در طول سال گذشته انجام شده است.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان با بیان اینکه شفاف‌سازی تمامی اقدامات اجرایی معاونت‌ها و بخش‌های مختلف دانشگاه در خصوص حسن اجرای قانون یکی از موارد مورد تاکید بوده است، گفت: برای اطلاع‌رسانی اقدامات و تبیین موارد مورد نیاز الگوی رسانه‌ای تدوین شد.
وی تامین مسکن را یکی از عوامل تاثیرگذار در فرزندآوری برشمرد و گفت: در این راستا ۱۴ خوابگاه برای دانشجویان متاهل تجهیز شد، همچنین پیگیری لازم برای تخصیص ۷۰ درصد منازل سازمانی به کارکنان فاقد مسکن با بیش از سه فرزند انجام شد.
تدوین شناسنامه جمعیتی استان هرمزگان
این مسئول خاطرنشان کرد: درراستای آگاهی بخشی، ارتقاء دانش خانواده‌ها و اقناع سازی، برای مادران، دانشجویان و مربیان، همایش‌ها و کارگاه‌های متعددی برگزار شد، همچنین برگزاری نمایشگاه هم جزء برنامه‌های این بخش بود.
جاودان اظهار کرد: برای پایش دقیق‌تر اطلاعات در قرارگاه استانی جمعیت، شناسنامه جمعیتی تدوین شد، درراستای ارتقاء توانمندی افراد هم برای تمام زوجین متقاضی، مشاوره رایگان هنگام ازدواج ارائه شد.
وی یادآور شد: راه‌اندازی سامانه ۱۹۰ برای پیگیری شکایت‌ها و پیشنهادهای حوزه جوانی جمعیت و برقراری تعامل با نهادهای مختلف ازجمله استانداری و دادگستری هم از موارد مهمی بود که اجرایی شد.
راه‌اندازی سه مرکز درمان ناباروری در استان هرمزگان
با توجه به اهمیت درمان، مراکز ناباروری در افزایش فرزندآوری نقش قابل توجهی دارند، در همین راستا مراکز ناباروری بندرعباس، میناب و بندرلنگه تجهیز و راه‌اندازی شده‌اند.
همچنین مواردی مانند استقرار متخصص طب ایرانی در مراکز ناباروری بندرعباس و همچنین اجرای برنامه پوشش بیمه‌ای زوجین نابارور با هماهنگی بیمه‌های پایه از دیگر مواردی بودند که در این راستا مورد توجه مسئولان بود.
البته توسط مجموعه علوم پزشکی، دروه آموزشی با محتوای درمان ناباروری و ارجاعات مربوطه ویژه متخصصین زنان هم ارائه شد.
شناسایی بیش از ۱۵ هزار زوج نابارور در استان
به گفته معاون بهداشت علوم پزشکی هرمزگان، در کنار اقدامات آموزشی و پوشش‌های بیمه‌ای، با پیگیری‌های صورت گرفته ۱۵ هزار و ۱۶۰ زوج نابارور در سطح استان شناسایی شد.
وی عنوان کرد: پیگیری برنامه‌ریزی جهت افزایش زایمان بدون درد دارویی و غیردارویی در بیمارستان‌های استان هم از برنامه‌هایی است که در حوزه فرزندآوری مورد توجه قرار دارد.
عبدالجبار ذاکری ادامه داد: انتخاب بیمارستان شریعتی به‌عنوان بیمارستان مرجع زایمان بدون درد و حضور متخصص بیهوشی و فلوشیپ درد در برنامه آموزشی از دیگر مواردی بود که اجرا شد.
وی اظهار کرد: در طول سال گذشته مرکز مردمی نفس برای پیشگیری از سقط راه‌اندازی شد، همچنین داروخانه‌های بیمارستان‌ها برای نظارت بر توزیع داروهای سقط جنین تحت پوشش سامانه رهگیری قرار گرفت.
بررسی نرخ باروری در چند سال اخیر
براساس پایش‌های انجام شده روند نرخ باروری در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ در برخی شهرستان‌های استان کاهشی و در برخی دیگر تاحدودی افزایشی بوده، البته در هر دو مورد کاهش و افزایش، میزان تغییرات زیاد نیست.
این تغییرات در سال ۱۴۰۱ بین ۰/۸۳ در کیش تا ۲.۳ در بشاگرد متغییر بوده است.
کمترین میزان نرخ باروری در سال ۱۴۰۰ هم با ۱.۱ در کیش و بیشترین میزان با ۲.۳ در سیریک بود.
روند میزان باروری از سال ۱۳۹۵ تا سال ۱۴۰۱ هم بین ۲.۸ تا ۲.۱ متغییر بوده که از سال مبدا تا سال ۱۴۰۰ روند تقریبا کاهشی بوده و در سال پایانی هم میزان افزایش یافته که البته در این مورد هم روند تغییرات خیلی محسوس نبود.
با توجه به آمارهای موجود، می‌توان گفت شاید در حال حاضر وضعیت باروری و فرزندآوری در هرمزگان، کاهش محسوسی نداشته اما باید توجه داشت که نسبت به بلند مدت این روند قابل توجه است و نمی‌توان به طور کامل این استان را از تهدید پیری جمعیت دور دانست.
در کنار عوامل فرهنگی، آماده بودن زیرساخت‌های اقتصادی، سلامت، بهداشت و درمان، زیرساخت‌های شهری و بسیاری از موارد دیگر در فرزندآوری نقش‌آفرین هستند و برای اینکه در آینده با کاهش جمعیت مواجه نشویم، باید مسئولان برای این حوزه‌ها برنامه جدی و قابل اجرا داشته باشند.
نکته قابل توجه این است که قوانین سلبی در این حوزه می‌تواند آسیب‌های جدی را به دنبال داشته باشد و بیشتر برنامه‌ها باید به سمت ایجابی بودن باشد.
انتهای پیام
