به گزارش ایرنا از روابط عمومی ستاد ملی جمعیت، علی اکبر محزون درباره وضعیت جمعیتی ایران اظهار داشت: شروع کاهش نرخ باروری در ایران به حدود دهه چهل خورشیدی باز می گردد؛ در نخستین سرشماری کشور که سال ۱۳۳۵ اجرا شد و پس از آن در سال ۱۳۴۵ برای نخستین بار در ایران نرخ رشد جمعیت محاسبه شد که آن زمان ۱.۳ درصد بود از همان سال‌ها هشدارهای رشد جمعیت آغاز شد.
وی افزود: سال ۴۶ بیانیه تهران در خصوص تنظیم خانواده و ضرورت کنترل جمعیت تصویب شد و بعد از انقلاب هم در دهه شصت بحث جمعیت دوباره مطرح شد.
به گفته وی، در برنامه توسعه سال ۱۳۶۷ طرحی با عنوان سیاست تحدید موالید مطرح شد؛ هدف این طرح چنین بود که اگر در سال ۱۳۶۷ میانگین هر خانواده ۵.۶ فرزند بود، تا سال ۱۳۹۰ این عدد به ۴ فرزند کاهش یابد.
وی ادامه داد: در سال ۷۲ قانون تنظیم جمعیت در مجلس شورای اسلامی تایید شد که طبق این طرح فرزند چهارم به بعد محروم از فعالیت اجتماعی شود. سال ۱۳۷۳ اجلاس بین المللی جمعیت و توسعه در قاهره با مشارکت ۱۷۹ کشور جهان از جمله ایران برگزار شد و طرح کنترل جمعیت در سطح بین الملل با عنوان International Conference on Population and Development تصویب شد و ریشه اصلی کاهش نرخ رشد جمعیت در دنیا و کشور ما از اینجا آغاز شد.
محزون افزود: علت شدت این کاهش در ایران به این دلیل بود که علاوه بر کنترل اجتماعی کنترل فردی نیز به وجود آمد. خانواده‌ها از دهه ۶۰ بنا به عوامل مختلف مانند کاهش مرگ و میر کودکان و شانس زنده ماندن بالا، تصمیم به فرزندآوری کمتر گرفتند چرا که قبلا پنج فرزند متولد می‌شد که لااقل سه نفر از آنها زنده بمانند. دیگر نیازی به چنین اقداماتی نبود پس همان سه فرزند متولد می‌شدند.
وی گفت: اما به تعبیر خودم این ها حاصل یک نگاه مالتوسی بود بحث تنگدستی که ناشی از افزایش فرزند می‌شود. طرفداران این دیدگاه معتقدند که رشد جمعیت به صورت تصاعدی است اما رشد عرضه غذا به صورت خطی است و به همین دلیل با رشد جمعیت دسترسی به منابع غذایی کاهش می یابد.
به گفته این کارشناس جمعیت، بحث دوم جریان اجتماعی بود و افراد با استمرار فرایند توسعه وارد مباحثی شدند که باعث پیشرفت فردی آنها شود و به تحرک اجتماعی پرداختند و فرزندآوری را مانع این پیشرفت دیدند.
به گفته وی، بحث فردگرایی در جامعه باعث شد تحرک اجتماعی و فرزند آوری در مقابل هم قرار گیرند و در مرحله سوم جایگزینی برای نهاد خانواده و تغییر نهاد خانواده که حاصل تغییر نگرش ها در جوامعی مثل ایران شد و روند رشد را به شدت کاهش داد.
محزون با بیان اینکه در حوزه جمعیت باید روی مبانی فکری و نظری بیشتر تمرکز کرد و اقدامات اساسی صورت داد، گفت: در دنیا هم برای موضوعات مهم همینطور عمل می‌کنند.
وی ادامه‌داد: باید الگوی یک خانواده کامل را بسازیم، مبنی بر نظریه شهید مطهری از انسان کامل این قالب را در مبانی فکری خانواده جای دهیم و در ادامه به تعهد به خانواده بپردازیم.
عضو کمیته علمی دومین جایزه ملی جمعیت خاطر نشان کرد: جامعه دانشگاهی و حوزه علمیه نیز می‌تواند در حوزه شناسایی مسائل و ترسیم وضع مطلوب کمک شایانی به این راهبرد داشته باشد.
وی افزود: نقش جایزه ملی جمعیت در مرحله اول ایجاد انگیزه است و برای اثرگزاری بهتر می‌تواند به اصطلاح، کف میدانی تر و در محله‌ها و مراکز عمومی باشد. تا انگیزه نخبگان را در جامعه عمومی بیشتر کند. چرا که بحث خانواده است و حتی می‌تواند الگویی شود تا هم محلی‌ها و خانواده هم به نخبگان رجوع کنند.
دومین جایزه ملی جوانی جمعیت به همت ستاد ملی جمعیت در بخش های خانواده، رسانه، سازمان های مردم نهاد، دستگاهای اجرایی، شرکت ها و موسسات خصوصی، مدیران و نخبگان اردیبهشت سال جاری با شعار سهم من از جوانی ایران برگزار می‌شود.
علاقه مندان جهت کسب اطلاعات بیشتر می توانند به تارنمای jameyat.ir مراجعه کنند.
