شناسایی کشور فلسطین از سوی اروپا جنبه اعتباری و نمادین دارد/ واشنگتن در آستانه انتخابات اجازه شناسایی فلسطین مستقل را نخواهد داد

حسن هانی‌زاده، کارشناس مسائل منطقه در تشریح ابعاد طرح برخی از کشورهای اروپایی برای به رسمیت شناختن کشور مستقل فلسطین در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: با گذشت هفت ماه از بحران غزه و کشتار بیش از ۳۴ هزار نفر از مردم این منطقه و ادامه شرایط بحرانی در اراضی اشغالی طبیعی است که اتفاقات مهمی در فضای جوامع اروپایی و آمریکا رخ داده باشد که در این راستا می‌توان به جنبش دانشجویی اشاره کرد که از دو هفته پیش آغاز شده و یک تغییر مهم اجتماعی – سیاسی را شاهد هستیم. این جنبش دانشجویی که ۳۰ ایالت آمریکا را درگیر کرده و به کشورهای اروپایی و حتی استرالیا و نیوزیلند هم کشیده شده ساختار اجتماعی، امنیتی و سیاسی آمریکا و اروپا را تحت تاثیر قرار داده و حالا دو گزینه در برابر آمریکا و کشورهای اروپایی وجود دارد.

وی ادامه داد: گزینه نخست این است که آمریکا به صورت علنی اسرائیل را به همین شکل رها کند که به کشتار خودش ادامه بدهد و سرانجام در باتلاق غزه دچار فروپاشی تدریجی شود که طبیعتاً این مسأله هزینه‌های سنگینی برای آمریکا و غرب به دنبال خواهد داشت؛ به اعتبار اینکه مهاجرت معکوس شش میلیون نفر از اراضی اشغالی به آمریکا و اروپا پیامدهای اجتماعی، سیاسی، امنیتی و اقتصادی به دنبال دارد و این گزینه طبیعتاً قابل قبول نیست، به ویژه اینکه لابی صهیونیست به شدت به دنبال حفظ اسرائیل است. گزینه دیگری که پیش روی آمریکا وجود دارد این است که واشنگتن بنیامین نتانیاهو ر قربانی کند. توجه داشته باشید که دیوان کیفری بین‌المللی صدور حکم بازداشت بنیامین نتانیاهو و برخی از مقام‌های تل‌آویو را در دست دارد. به همین دلیل سناریویی تعریف شده که ممکن است که اگر نتانیاهو بخواهد به لجاجت و سرسختی و ماجراجویی خود ادامه دهد و به رفح حمله کند طبیعتاً این گزینه در دستور کار جدی قرار خواهد گرفت.

این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: در این میان با توجه به همراهی اتحادیه اروپا و آمریکا با رژیم صهیونیستی در کمک به اسرائیل در جنگ غزه، طبیعتاً اعتبار سیاسی و جهانی اتحادیه اروپا متزلزل شده و این کشورها درصدد بازسازی حیثیتی خودشان هستند. در این راستا پدرو سانچز، نخست‌وزیر اسپانیا دو هفته گذشته تلاش‌هایی انجام داد و رایزنی‌هایی صورت گرفت تا اینکه کشورهای اروپایی در مورد شناسایی کشور فلسطین همراه باشند تا بتوانند در چارچوب تشکیل دو دولت اسرائیل و فلسطین اقدامی انجام بدهند و حیثیت خودشان را بازسازی کنند. اتحادیه اروپا جوسپ بورل، مسئول سیاست خارجی این نهاد را مامور کرده که با ۲۸ کشور اروپا رایزنی کند تا در واقع او بتواند تا هفته‌های آینده به صورت هماهنگ، دولت فلسطین را به رسمیت بشناسند. طبیعی است که این اقدام می‌تواند با واکنش آمریکا مواجه شود ولی آمریکایی‌ها به دنبال عبور از بنیامین نتانیاهو و کابینه او هستند و می‌خواهند به نحوی پرونده غزه را جمع کنند که آسیب جدی به روابط شرق و غرب وارد نشود.

وی افزود: به نظر میرسد که مسأله شناسایی فلسطین در حقیقت اقدامی برای بازسازی حیثیت اتحادیه اروپا است اما این شناسایی به مفهوم تشکیل سریع دولت فلسطینی نخواهد بود ولی به هر حال اعتبار اتحادیه اروپا نزد افکار عمومی بازسازی می‌شود. از حیث حقوق بین‌الملل، شناسایی فلسطین به عنوان دولت مستقل از سوی اتحادیه اروپا یک جنبه اعتباری و نمادین دارد اما مهم این است که باید شورای امنیت سازمان ملل بدون وتوی کشورهای دارای حق وتو مانند آمریکا، انگلیس و فرانسه بتواند فلسطین را به عنوان یک کشور مستقل وارد سازمان ملل کند و به عنوان یک کشور مستقل و دارای حق رأی عمل کند. به نظر می‌رسد این  فرآیند طولانی خواهد بود و آمریکا اجازه این اقدام را نخواهد داد. ضمن اینکه انگلیس و فرانسه هم با اتحادیه اروپا همراهی نخواهند کرد و به نظر می‌رسد که شناسایی فلسطین از سوی اتحادیه اروپا به عنوان یک کشور مستقل، یک شناسایی نمادین و اعتباری باشد.

هانی‌زاده گفت: هرچند مجمع عمومی سازمان ملل هم رأی به عضویت فلسطین داده اما شورای امنیت آن را وتو کرده و عضویت فلسطین در این مسیر طولانی خواهد بود و قطعاً آمریکایی‌ها هم اجازه نخواهند داد که فلسطین حداقل در این شرایط به عنوان یک کشور مستقل شناخته شود. به هر حال شناسایی اتحادیه اروپا می‌تواند در کمکی باشد به اینکه اتحادیه اروپا یک رابطه تعریف شده‌ای با فلسطین در چارچوب قوانین بین‌المللی برقرار کند و می‌تواند در واقع، هم رابطه تجاری هم رابطه سیاسی را نمایان کند و هم اینکه تنبیهاتی هم در قبال اسرائیل قائل شوند؛ به اعتبار اینکه اسرائیل و رهبران رژیم صهیونیستی ناقضان حقوق بشر و عامل کشتار مردم غزه هستند و به همین دلیل این جنبه اعتباری و مناسبات دوجانبه در این راستا نهفته است. اتحادیه اروپا برای اینکه بتواند جای پای مهمی در منطقه غرب آسیا و در میان کشورهای اسلامی و شرقی داشته باشد، حداقل با شناسایی فلسطین به عنوان یک کشور مستقل، حیثیت و اعتبار خودشان رو نزد یک و نیم میلیارد مسلمان حفظ یا ترمیم می‌کند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: این در حالیست که با توجه به انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ که در پیش است، حداقل جو بایدن برای اینکه بتواند حمایت لابی آیپک را جلب کند، اجازه نخواهد داد در شرایط فعلی فلسطین به عنوان کشور مستقل شناخته شده و وارد سازمان ملل شود، ولی به هر حال ممکن است در سال‌های آینده اتفاقاتی رخ بدهد و آمریکایی‌ها به صورت مشروط دولت مستقل فلسطینی را به رسمیت بشناسند؛ اما یک سری پیش شرط‌هایی برای چنین دولتی قائل خواهند شد.