جزئیات برنامه مدیریت منابع آب زیرزمینی کشور تشریح شد
وزیر نیرو جزئیات برنامه صیانت از منابع آب زیرزمینی کشور را تشریح و اعلام کرد: با تجزیه و تحلیل داده‌های دریافتی از بخش آب و نصب کنتورهای فهام بر روی تمامی چاه‌های کشاورزی نسبت به دسته‌بندی مشترکان به سه گروه مجاز، پرمصرف و بد مصرف اقدام و ضمن اطلاع‌رسانی به مشترکان از نحوه مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی مدیریت توامان آب و برق آغاز شده است.
به گزارش ایلنا از وزارت نیرو، کارگاه آموزشی "حکمرانی آب‌های زیرزمینی: درس آموخته‌ها، چالش‌ها و راهکارها" صبح امروز، سه‌شنبه (4 اردیبهشت) با حضور "محمد جوانبخت" معاون امور آب و آبفای وزارت نیرو و مدیرعامل شرکت مادر تخصصی مدیریت منابع آب ایران و "محمد حاج رسولی‌ها" رئیس مرکز مدیریت آب شهری وابسته به یونسکو در محل اتاق بازرگانی ایران برگزار شد و به همین مناسبت "علی‌اکبر محرابیان" وزیر نیرو پیامی را صادر کرد.
وزیر نیرو در پیام خود با اشاره به شعار امسال روز جهانی آب تحت عنوان " آب برای شکوفایی و صلح"، ابراز امیدواری کرد که این موضوع صرفاً یک شعار نبوده و جامعه جهانی به آن جامعه عمل بپوشاند.
وزیر نیرو در این رابطه عنوان کرد: در این برهه از زمان که ما میزبان برگزاری این کارگاه آموزشی هستیم در گوشه‌ای دیگر از این جهان پهناور و در جلوی چشم مجامع بین‌المللی، هزاران نفر از زنان و کودکان و نوزادان بی‌پناه توسط رژیم غاصب صهیونیستی کشته شده‌اند؛ هرچند کشور جمهوری اسلامی ایران بخاطر اقدامات تجاوزگرانه رژیم صهیونیستی پاسخ دندان‌شکنی به این رژیم غاصب داد، اما جای تاسف دارد که مجامع بین‌المللی به جای اتخاذ تدابیر سیاسی، اقتصادی و محاکمه فوری جنایتکاران، به شعار صلح بسنده کردند و بدیهی است که همه جهانیان، حامیان و مشوقین این رژیم، به ویژه آمریکا را در این جنایات سهیم می‌دانند.
کاهش ۱۲ درصدی بارش‌ها در کشور طی ۲۵ سال اخیر
وزیر نیرو در پیام خود گفت: چندی پیش کارگاه تغییر اقلیم و اثرات آن بر منابع آب توسط مرکز منطقه ای مدیریت آب شهری برگزار شد که اثرات ناشی از این پدیده در کشورمان ، کاهش ۱۲ درصدی بارش طی ۲۵ سال اخیر و به تبع آن سهم کاهش نفوذ آب به سفره های زیرزمینی در حدود ۳ میلیارد متر مکعب در سال بوده است.
یک میلیون حلقه چاه با میزان برداشت 45 میلیارد مترمکعب در سال وجود دارد
محرابیان در همین راستا یادآور شده است که طبق آخرین آمار و اطلاعات منابع آب کشور، بالغ بر یک میلیون حلقه چاه با مصارف مختلف و با میزان برداشت 45 میلیارد مترمکعب در سال در کشور وجود دارد که ۱۵ درصد آن از چاه‌های غیر مجاز و یا دارای اضافه برداشت از چاه‌های مجاز است و این امر موجب تخلیه تجمعی حجم ذخیره آبخوان‌های کشور تا حدود 150 میلیارد مترمکعب شده است و سالانه نیز حدود ۵ میلیارد متر مکعب بر این مقدار افزوده می‌شود. این موضوع به یکی از بحران‌های مهم در کشور ما و اکثر کشورهای منطقه با اقلیم شبیه به ایران تبدیل شده است.
در این پیام تاکید شده است که وزارت نیرو در دولت سیزدهم بر اساس تکالیف قانونی خود، حفاظت از منابع آب زیرزمینی را بر مبنای آخرین یافته‌های علمی با نگرش احیا و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی در اولویت قرار داده است. در این میان باید به یک نکته توجه کرد که اگر تمامی ابزار علمی و مدیریتی را به کار ببندیم و به بعد اجتماعی حکمرانی در مقوله آب نپردازیم، نخواهیم توانست بر بحران آبی ایجاد شده غلبه کنیم.
در بخش دیگر این پیام آمده است: در تعاریف مصطلح، حکمرانی موثر آب‌های زیرزمینی، فرایندی است که در آن منابع آب زیرزمینی از طریق اصولی چون مسئولیت‌پذیری، مشارکت، دسترسی به اطلاعات، شفافیت، عرف و قانون مداری، زمینه را برای مشارکت همه ذینفعان برای حفاظت و بهره‌برداری از این منابع ارزشمند فراهم می‌کند و عدم توجه به کنش جمعی برای حفاظت و بهره‌برداری پایدار از منابع آب زیرزمینی، موضوعی است که در اکثر کشورها از جمله کشور ما مورد غفلت قرار گرفته است.
محرابیان در پیام خود یادآور شده است: در این راستا و به عنوان آغازی برای مشارکت همه ذینفعان، طرحی به عنوان تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی در دهه ۸۰ تدوین و در سال ۱۳۹۴ مورد بازنگری قرار گرفت که هدف آن جلوگیری از اضافه برداشت آبخوان‌ها و جبران کسری آن با آسیب شناسی اقدامات گذشته بود. با وجود تمام اقدامات انجام شده، هنوز وضعیت آب زیرزمینی با بحران جدی روبروست.
وزیر نیرو همچنین عدم امکان کنترل برداشت از منابع آب زیرزمینی را به عنوان یکی از نواقص مدیریت آب‌های زیرزمینی قلمداد کرده و تصریح کرد: با بررسی‌های ویژه تصمیم بر این شد تا در گام اول مدیریت اصولی منابع آب زیرزمینی، با کنترل‌پذیری برداشت آب بر روی چاه‌های کشاورزی برقی از طریق کنتور هوشمند برق (فهام) که مجهز به سیستم قطع برق است،اقدامات لازم صورت پذیرفته و در گام دوم مدیریت تحویل سوخت در چاه‌های دیزلی در برنامه اقدامات قرار گیرد.
محرابیان در ادامه پیام خود افزود: خوشبختانه در اواخر سال ١۴٠٢ با تجزیه و تحلیل داده‌های دریافتی از بخش آب و نصب کنتورهای فهام بر روی تمامی چاه‌های کشاورزی نسبت به دسته‌بندی مشترکان به سه گروه مجاز، پرمصرف و بد مصرف اقدام و با ارسال پیامک‌هایی از سال گذشته اطلاع‌رسانی به مشترکان از نحوه مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی در فرایند مدیریت توامان آب و برق انجام شد.
پیام وزیر نیرو ادامه داد: بدون شک آموزش و فرهنگ‌سازی و بهره‌گیری مناسب از تجربیات جهانی یکی از پیش نیازهای اساسی پیشبرد اصولی استقرار حکمرانی آب در سطح کلان و ملی است که مرکز منطقه‌ای مدیریت آب شهری به عنوان بستری برای بهره‌مند شدن از تجربیات بین‌المللی این اقدام را پیگیری می‌کند.
وی یادآور شد: در پی برگزاری موفق سیزدهمین اجلاس شورای حکام مرکز منطقه مدیریت آب شهری در اسفند ۱۴۰۱، دستور کارهایی شامل مدیریت آب‌های زیرزمینی و حکمرانی آب برای برنامه ۶ ساله مرکز از سال ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۹ مصوب شد و کارگاه آموزشی با موضوع "حکمرانی آب‌های زیرزمینی: درس آموخته‌ها، چالش‌ها و راهکارها" با هدف اشتراک‌گذاری تجربیات در قالب برنامه مصوب یاد شده در سال ۲۰۲۴ در دستور کار قرار گرفت و مقرر شد از تمامی عوامل اجرایی ذینفع و ذیمدخل در آن دعوت به عمل آید که خوشبختانه با تلاش همکاران مرکز، امروز شاهد برگزاری این کارگاه هستیم.
محرابیان در انتها از تلاش‌های چند ماهه اخیر مرکز منطقه‌ای مدیریت آب شهری ، شرکت مدیریت منابع آب ایران، اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران به عنوان میزبان کارگاه آموزشی، نمایندگان انجمن بین المللی هیدرولوژیست ها (IAH) ، رئیس مرکز بین المللی ارزیابی منابع آب زیر زمینی (ICRAC)، دانشگاه تربیت مدرس ، وزارت جهاد کشاورزی ، کمیته علمی و اجرایی این کارگاه ، سخنرانان و سایر دست اندر کاران این رویداد قدردانی می نمایم و انتظار دارم تا پس از برگزاری این کارگاه آموزشی ، زمینه استقرار حکمرانی منابع آب زیرزمینی در کشور توسط ذینفعان فراهم شود و از حضور تمامی متخصصان مرتبط با موضوع تشکر کرد و افزود: امیدوارم مرکز منطقه‌ای مدیریت آب شهری با همکاری همه گروداران و با جدیت نسبت به برگزاری مستمر اینگونه کارگاه‌های آموزشی اقدام کند و در سال ۱۴۰۳ شاهد برگزاری کارگاه‌های آموزشی دیگر به ویژه در مورد سایر محورهای تصویب شده در شورای حکام با اولویت مباحث مرتبط آب و فاضلاب باشیم.
