هرچند مرکز نگهداری سگ‌های بلاصاحب و انجام طرح CNVR (ساماندهی سگ‌های بدون صاحب، عقیم‌سازی، واکسیناسیون، درمان‌های ضد انگلی و رهاسازی حیوان در منطقه جمع‌آوری شده) در شهرستان طرقبه شاندیز از تیرماه پارسال، به صورت آزمایشی آغاز شد و از مردادماه به صورت رسمی نقش مؤثری در کاهش موارد هار گزیدگی و کنترل بیماری هاری در شهرستان داشته است اما با وجود اقدامات ارزشمندی که برای کنترل حیوان گزیدگی ناشی از سگ‌های بلاصاحب صورت گرفته است هنوز هم معضل سگ‌های بلاصاحب و ولگرد در شهرستان جدی است و علاوه بر تهدید روانی و اجتماعی، سلامت شهروندان را نیز تهدید می‌کند و چه بسا بیماری هاری از موضوعاتی است که طی سال‌های دو سال اخیر در طرقبه شاندیز آزار دهنده بود که با اقدامات صورت گرفته روند نزولی یافته است ولی ضرورت دارد به این معضل به طور جدی‌تری توجه شود.
۷۶ درصد نمونه‌برداری‌ها مثبت قطعی بوده است
مدیر دامپزشکی شهرستان طرقبه شاندیز در گفتگو با ایسنا با بیان اینکه بیماری هاری از موضوعاتی است که طی سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ نیز در شهرستان، بسیار خطرناک و آزار دهنده بود اما با اقدامات صورت گرفته اکنون روند نزولی و رو به صفر دارد.
علیرضا قدرتی اظهار کرد: از شهریورماه ۱۴۰۱ تا سال قبل تقریباً بیماری هاری در شهرستان، رشد چشم‌گیری داشته است؛ به طوری که طی سال گذشته از ۴۲ مورد نمونه‌برداری صورت گرفته از حیوان مبتلا و مشکوک به هاری فقط ۳ مورد منفی بوده و تعداد ۳۹ مورد دیگر معادل ۷۶ درصد از سوی آزمایشگاه مثبت قطعی اعلام شده که هشدار دهنده بوده اما اکنون این روند برعکس شده است.
وی با اشاره به اینکه بیماری هاری یک بیماری ویروسی است که منبع آن در دنیا حیات‌وحش و در ایران بر اساس آنچه اعلام شده روباه قرمز، شغال، موش خرما و گرگ گزارش شده است؛ افزود: بیماری هاری از حیات‌وحش به حیوانات اهلی، سگ‌های بلاصاحب و سگ‌های صاحب دار، گاو و گوسفند و حتی جمعیت انسانی منتقل می‌شود.
مدیر دامپزشکی شهرستان طرقبه شاندیز اظهار کرد: خوشبختانه طی این مدت با اقدامات انجام شده شاهد کاهش موارد مثبت قطعی به بیماری هاری بوده‌ایم.
قدرتی در همین خصوص از واکسیناسیون ۴ هزار و ۵۷۹ قلاده سگ علیه بیماری هاری خبر داد و افزود: در راستای کنترل بیماری هاری در شهرستان سال ۱۴۰۱ تعداد ۱۸۹۵ قلاده و پارسال دو هزار و ۶۸۴ قلاده سگ علیه بیماری هاری واکسینه شده‌اند.
وی تصریح کرد: برای کنترل بیماری هاری دو مقوله باید حتماً مد نظر گرفته شود، ابتدا واکسیناسیون حیات‌وحش است که امری سخت بوده و در این زمینه سازمان حفاظت محیط‌زیست باید ورود کند.
مدیر دامپزشکی شهرستان طرقبه شاندیز گفت: چون وحوش را نمی‌توان گرفت و واکسیناسیون را انجام داد به همین دلیل باید از طریق تله گذاری و خوراکی انجام شود، روش دوم کنترل و ساماندهی جمعیت سگ‌های بدون صاحب اقدام کرد که این نیازمند عزم ملی، استانی و ورود دستگاه‌هایی است که در این خصوص برایشان شرح وظایفی تعریف شده است.
وی افزود: باید برای سگ‌های بدون صاحب طرح CNVR (زنده گیری، واکسیناسیون، عقیم‌سازی و رهاسازی) انجام شود، در اجرای این طرح سگ‌ها از یک منطقه جمع‌آوری و پلاک گذاری می‌شوند.
قدرتی خاطرنشان کرد: سگ‌هایی که فاقد مشکل و آلودگی بوده و قابل برگشت به طبیعت باشند، واکسیناسیون و عقیم‌سازی می‌شوند و از همان نقطه‌ای که گرفته شده به طبیعت بازگردانده می‌شوند، اما باید مد نظر داشت که سگ‌ها ذاتاً قلمرو طلب هستند و به همین دلیل می‌تواند سگ‌های بلاصاحب یک سپر محافظتی در مقابل حیات‌وحش باشند مشروط به اینکه طرح CNVR (زنده گیری، واکسیناسیون، عقیم‌سازی و رهاسازی) اجرا شده باشد.
وی با بیان اینکه تاکنون اقدامات بسیار خوبی در شهرستان طرقبه شاندیز صورت گرفته است، تصریح کرد: هرچند تمامی دستگاه‌ها پای‌کار هستند، اما در اجرای این طرح حتماً باید شهرستان‌های مشهد، چناران، گلبهار هم ورود کنند تا بتوانیم به صورت منطقه‌ای این طرح را با موفقیت اجرا کنیم.
مدیر دامپزشکی شهرستان طرقبه شاندیز با اشاره به اینکه طرح CNVR در بسیاری از کشورها در حال اجرا بوده و نتایج بسیار خوبی هم به دنبال داشته است، گفت: برای مبارزه با بیماری هاری راه حل سومی هم وجود دارد که موضوع واکسیناسیون سگ‌های صاحب دار است.
وی اذعان کرد: این طرح همه ساله توسط شبکه دامپزشکی شهرستان و اکیپ‌های مبارزه با بیماری‌های دامی در تمامی نقاط سطوح شهرستان به صورت یکنواخت در حال اجراست و تمامی سگ‌های صاحب دار و یا افرادی که به شبکه دامپزشکی شهرستان مراجعه می‌کنند به صورت رایگان واکسینه و ایمن می‌شوند.
قدرتی، ضمن اشاره به گزش و یا خراش توسط حیوان هار به عنوان عمده‌ترین راه انتقال بیماری، از شهروندان خواست در صورت بروز گازگرفتگی ضمن شست و شوی فراوان محل گزش با آب و صابون و مواد ضدعفونی کننده از بستن محل زخم خودداری نموده و برای تکمیل پروسه درمان به مرکز بهداشت و درمان مراجعه نمایند.
وی در ادامه افزود: ویروس هاری ضایعات ساختاری و آماس‌های شدید در مغز ایجاد نمی‌کند، بلکه اختلالات آن به صورت عملکردی است. مشاهده‌ی Negri body ها (گنجیدگی‌های داخل سیتوپلاسمی ائوزینوفیلیک) در بررسی میکروسکوپیک مخچه، مشخصه اختصاصی بیماری هاری است. همچنین آزمایش PCR یکی از راه‌های قطعی تشخیص بیماری است.
مدیر دامپزشکی شهرستان طرقبه شاندیز اذعان کرد: عامل بیماری هاری ویروسی از خانواده رابدو ویریده، جنس لیزا ویروس است که قابلیت ایجاد بیماری در تمام حیوانات خونگرم را دارد، دوره‌ی کمون یا نهفتگی بیماری هاری بسیار متغیر بوده و گاها تا ۱۰ سال نیز گزارش شده است.
وی افزود: از آنجا که صرفاً در زمان کمون (نهفتگی) فرصت درمان وجود دارد و پس از بروز علائم بیماری (توحش، ترس از آب، ترشح فراوان بزاق و ...) قابل درمان نیست، آگاهی افراد جامعه در خصوص راه‌های انتقال بیماری و علائم آن حائز اهمیت است.
قدرتی تأکید کرد: بیماری هاری یک بیماری ویروسی خطرناک و مشترک بین انسان و دام بوده که مهم‌ترین راه انتقال آن گزش توسط حیوان هار است و در صورت تلف شدن دام با علائم مشکوک به هاری (خاموش یا خشمگین) در کمتر از ۱۰ روز، نمونه‌برداری و آزمایش انجام می‌گیرد.
وی خاطرنشان کرد: افتتاح مرکز نگهداری سگ‌های بلا صاحب و انجام طرح CNVR (ساماندهی سگ‌های بدون صاحب، عقیم‌سازی، واکسیناسیون، درمان‌های ضد انگلی و رهاسازی حیوان در منطقه جمع‌آوری شده) در شهرستان طرقبه شاندیز از تیرماه پارسال به صورت آزمایشی و از مرداد به صورت رسمی نقش مؤثری در کاهش موارد هار گزیدگی و کنترل بیماری هاری در شهرستان داشته است.
حیوان گزیدگی مشکل جدی حوزه سلامت
مدیر شبکه بهداشت و درمان طرقبه شاندیز هم به ایسنا گفت: علی‌رغم اقدامات ارزشمندی که در سال ۱۴۰۲ به‌منظور کنترل حیوان گزیدگی ناشی از سگ‌های بلاصاحب صورت گرفت هنوز این‌یک مشکل جدی حوزه سلامت تلقی شده به طوری که حیوان گزیدگی‌ها بار شدید روانی و اجتماعی و از سویی تهدیدهای بالقوه و بالفعلی را در حوزه سلامت شهروندان ایجاد می‌کند.
احمدرضا رجب پور با اشاره به بعضاً افزایش سگ‌های بلاصاحب در بعضی نقاط و از طرفی آمار بیشتر گزش با سگ‌های بلاصاحب در مقایسه با سگ‌های صاحب دار علی‌رغم کاهش نسبی آمار کلی حیوان گزیدگی در ماه‌های پایان سال عنوان کرد: غذا دادن مردم به سگ‌های بلاصاحب موجب تکثر و زاد و ولد بیشتر و همچنین حضورشان در سطح شهر می‌شود.
وی با تأکید بر اینکه نباید پسماندهای غذایی را در اطراف شهر و روستاهای شهرستان رهاسازی نمود، خاطرنشان کرد: انتظار داریم شهروندان در این خصوص مشارکت مسئولانه‌تری را داشته باشند.
مدیر شبکه بهداشت و درمان طرقبه شاندیز با بیان اینکه متأسفانه گاهی توسط بعضی گروهای مردمی و حامی و شبه حامی حیوانات بعد از جمع‌آوری سگ‌های بلاصاحب توسط دستگاه‌های ذیربط و به‌ویژه شهرداری‌ها مجدد این سگ‌ها در فضاهای شهرستان رهاسازی می‌شود، تصریح کرد: این اقدام هم موجب تکثیر و به ازدیاد بیشتر سگ‌ها کمک می‌کند.
وی با بیان اینکه برای پیشگیری از حیوان گزیدگی نیازمند مشارکت همه شهروندان هستیم، بیان کرد: در حوزه سلامت برای هر فردی که مورد گزش قرار می‌گیرد بالغ‌بر ۲۲ میلیون تومان هزینه می‌شود که در مجموع ۱۰۹۳ گزش انجام شده عدد حاصله هزینه شده قابل توجه بوده و می‌شود این هزینه را برای سایر حوزه‌های سلامت و به منظور ارتقاء، بهبود و تأمین تجهیزات بهداشتی هزینه کرد.
رجب پور در خصوص اهمیت مراجعه به موقع افرادی که مورد گزش قرار می‌گیرند، افزود: با توجه به اینکه فرد ممکن است با تماس با بزاق ناشی از لیسیدن سگ، خراش و زخم عمیق و به روش‌های دیگر ویروس را به فرد انتقال دهد می‌طلبد به محض هرگونه تماس در هر سطحی به مراکز بهداشتی مراجعه کنند تا نسبت به دریافت واکسیناسیون مورد نیاز فرد بسته به سطح و مقدار زخمی که ایجاد شده اقدام شود.
وی اظهار کرد: برای حل این مشکل و کنترل موضوع باید ظرفیت جمعی را در سطح استان، بین شهرستانی و در حوزه شهرستانی بین دستگاه‌های مختلف و استفاده از ظرفیت تمامی دستگاه‌ها و مشارکت مردم به کار گرفته شود.
مدیر شبکه بهداشت و درمان طرقبه شاندیز با تأکید بر اینکه کنترل جمعیت سگ‌های ولگرد تنها به یک اداره و سازمان ختم نمی‌شود بلکه نیازمند مشارکت همه است، گفت: کنترل موضوعات بهداشتی بر پایه آموزش و فرهنگ‌سازی است که این هم ظرفیت دستگاه‌های اطلاع‌رسانی و فرهنگی را در کنار سایر دستگاه‌های عملیاتی می‌طلبد.
با توجه به افزایش تعداد سگ‌های ولگرد و مزاحمت‌های این حیوانات برای شهروندان و ایجاد آلودگی‌های محیطی در سطح شهرستان و همچنین درخواست‌های مکرر شهروندان در خصوص برطرف نمودن این مشکل، می‌طلبد طرح ضربتی جمع‌آوری و عقیم‌سازی این سگ‌ها با جدیت بیشتری صورت گیرد.
جدای از لزوم عملکرد مسئولانه شهرداری و دامپزشکی، فرهنگ‌سازی به مردم درباره ابعاد معضل سگ‌های ولگرد باید انجام شود و غذا دادن به سگ‌ها توسط شهروندان به ظاهر دوستدار حیوانات متوقف شود در غیر این صورت شاهد حضور بیشتر حیوانات در سطح شهر خواهیم بود.
انتهای پیام
