به گزارش خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا، محمدرضا مخبر دزفولی امروز (دوشنبه) در آیین اختتامیه اولین همایش ملی مرجعیت علمی، گفت: موضوع مرجعیت علمی، نزدیک دو دهه است با بیان مقام معظم رهبری وارد ادبیات کشور شده است. در این دوران تحولات مختلفی داشتیم. زمانی که جمهوری اسلامی دانشگاه‌ها را تحویل گرفت، در بسیار از موضوعات نام و نشانی در جهان نداشتیم.
وی افزود: در آن دوران سهم قابل توجهی از مقالات جهانی نداشتیم به طوری که طبق نمایه سازی های جهانی سهم ایران و عراق از تولید علم دنیا تنها سه دهم درصد بود در صورتی که در حال حاضر به دو درصد از تولید علم جهان رسیده ایم.
رییس فرهنگستان علوم با اشاره به گسترش دوره‌های تحصیلات تکمیلی بعد از انقلاب گفت: قبل از انقلاب خبری از دانشگاه‌های جهان نبود و به جز پزشکی، دوره‌های تحصیلات تکمیلی نداشتیم. دانشگاه‌های ما مقاطع اولیه را داشتند و خروجی علمی ما قابل رقابت با دنیا نبود.
وی ادامه داد: امروز به حدود ۱۰۰ هزار عضو هیات علمی رسیده ایم. حدود ۲۵ دانشگاه داشتیم و امروز بر اساس مصوبه اخیر شورای گسترش حدود ۴۰۰ تا ۴۵۰ دانشگاه با تعریف جدید داریم. همچنین تعداد دانشجویان و افزایش تنوع رشته‌ای نیز از دستاوردهای جمهوری اسلامی است و جزو ۱۰ کشور برتر مدال آور در المپیادها هستیم.
مخبر دزفولی بیان کرد: امروز سرریز علم به گونه‌ای است که آثار آن را در صنعت می‌بینیم. بهترین خروجی دانشگاه‌ها را در فناوری‌هایی مثل فناوری‌های هوا فضا می‌بینیم.
رییس فرهنگستان علوم در مورد مرجعیت علمی توضیح داد: مرجعیت علمی چیزی با محوریت اصلی علم و فناوری است که شکل‌دهنده ایران قوی باشد.
وی با اشاره به اینکه دو دیدگاه در مورد علم و مرجعیت علمی وجود دارد، تصریح کرد: اگر قدرت علمی پیدا کردیم، در بخش‌های دیگر نیز حرف برای گفتن پیدا می‌کنیم و این یک ضرورت انکار ناپذیر است.
مخبردزفولی تاکید کرد: ناگزیر از مرجعیت علمی هستیم و زیرساخت نرم افزاری و سخت افزاری برای آن فراهم کردیم. دستاوردها در نانو، زیست‌فناوری هسته‌ای و غیره از جمله ابرراهبردهایی بوده که نقطه مرکزی توجهات رهبری بوده و خودشان آنها را پشتیبانی کردند.
رییس فرهنگستان علوم گفت: ناگزیر از طی مسیر مرجعیت علمی هستیم و این مسیر می‌تواند به تمدن اسلامی منجر شود. برای دستیابی به مرجعیت علمی باید سه نکته را مورد توجه قرار داد. در نظام آموزشی گاهی متصلب هستیم. اما باید تنوع و تغییر در رویکردهای آموزشی ایجاد کنیم. باید در مدارس قدرت تفکر، خلاقیت، مهارت‌های عمومی، اجتماعی وغیره را آموزش می‌دهیم. در نظام آموزش عالی نیز برای هر تغییر مقاومت وجود دارد.
وی در مورد ضرورت اتصال زنجیره پژوهش به فناوری گفت: پژوهش کردیم و به دو درصد تولید علم دنیا رسیدیم؛ ولی اگر زنجیره ارزش در علم و فناوری را نگاه کنیم، در نسبت مقاله به ثبت اختراع شرایط خوبی نداریم.
مخبر دزفولی ادامه داد: یک دهه قبل از هر سه هزار مقاله، یک ثبت اختراع بین‌المللی داشتیم و امروز از هر هزار مقاله یک ثبت اختراع بین‌المللی داریم. در این شاخص پیشرفت کردیم ولی آمریکا و ژاپن از هر دو تا سه مقاله یک ثبت اختراع دارند.
رییس فرهنگستان علوم تاکید کرد: در موضوع فناوری و نوآوری نیازمند کارهای زیادی هستیم. مسابقه جهانی در زمینه‌های هوش مصنوعی، فناوری کوانتومی و زیست فناوری در دنیا وجود دارد و مسابقه جدیدی برای سلطه در این زمینه‌ها ایجاد شده است.
وی با تاکید بر اهمیت توجه به زبان فارسی، گفت: اگر قرار است ۴۰ سال دیگر به مرجعیت برسیم، باید به حدی جلو برویم که کشورهای دیگر برای آموزش علم، زبان فارسی بیاموزند.
مخبر دزفولی گفت: مرجعیت علمی محقق نخواهد شد مگر این مقدمات با خودباوری اتفاق بیفتد. در دهه ۸۰ و ۹۰ خودباوری خوبی داشتیم ولی الان تضعیف شده است. برای بهبود این شرایط باید اجازه نواندیشی دهیم و جریان سازی و شبکه سازی کنیم.
وی افزود: پذیرش نخبه پروری به عنوان یک جریان مستمر و همچنین دانشی کردن جامعه از موضوعاتی است که باید به آنها توجه کرد.
همایش یک روزه مرجعیت علمی، یا حضور وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزیر آموزش و پرورش، رییس پژوهشکده مطالعات بنیادین علم و فناوری دانشگاه شهید بهشتی و شماری از روسای دانشگاه ها و پژوهشگاه ها در محل همایش های بین المللی کتابخانه ملی برگزار شد.
